Allez en route: transitieroutes voor de komende vijf jaar

Hoe zullen we duurzaam wonen, werken en consumeren in 2022? Dat hangt af van tal van keuzes die nodig zijn om de omslag te maken naar een circulaire en hernieuwbare samenleving. Samen met meer dan 100 experten heeft de Vlaamse milieubeweging nieuwe inzichten verzameld in haar update van de langetermijnvisie 2050. Deze update gaat dieper in op de oplossingen, acties en aandachtspunten voor de komende vijf jaar. 

> Meteen dieper duiken in de concrete acties en aandachtspunten voor de komende vijf jaar? Lees de update van de langetermijnvisie: Transitieroutes voor 2018-2022

Hieronder lichten we enkele van de aandachtspunten uit: evoluties in een diverse samenleving, samenwerkingen met bedrijfswereld en de toenemende machtsconcentratie. 

Toekomstige evoluties in een diverse samenleving

  • Betaalbaar wonen is een belangrijk aandachtspunt voor de milieubeweging. Om burgers mee te krijgen in het verhaal van een kernversterkende ruimtelijke ordening, moet de huidige situatie omgedraaid worden. We werken een voorstel uit om kosten voor nutsvoorzieningen sterker door te rekenen op afgelegen locaties. Voor kernversterkende verdichtingsprojecten werken we voorstellen voor  fiscale incentives uit. 
  • Mobiliteit is een thema dat iedereen in de samenleving raakt. Het is belangrijk om rekening te houden met de effecten van bepaalde beleidsmaatregelen op verschillende (kwetsbare) doelgroepen. Daarnaast streven we naar een verhaal dat mensen met verschillende culturele achtergronden aanspreekt.

Coalities sluiten met bedrijfswereld

  • De uitvoering van het stedenbouwkundig beleid zal voor een belangrijk deel gebeuren door de vastgoedsector. Samenwerken met de vastgoedsector is daarom nodig, maar niet evident voor milieuorganisaties. We zijn ons goed bewust van de winstgedreven doelstelling van de sector en laten in projecten of campagnes onze maatschappelijke missie steeds primeren. Binnen de vastgoedsector zoeken we in de eerste plaats naar samenwerking met voorloperbedrijven, die inzetten op kernversterking. In publiek-private samenwerkingsverbanden (PPS) proberen we plaats te maken voor het verenigingsleven (PPPS: publiek-publieke-private samenwerking). 
  • Om de transitie naar duurzame voeding te versnellen, moet de milieubeweging in dialoog treden met alle actoren en een breder draagvlak zoeken. Grote actoren kunnen ingezet worden voor het ontwikkelen en financieren van projecten waar kleine nichespelers een labofunctie hebben. Nichespelers triggeren de markt en geven input aan grote spelers. Enkel door samenwerking doorheen de hele keten kan de transitie naar een duurzamer voedingspatroon vormgegeven worden. 

Opletten voor machtsconcentratie

  • Het internet raakt steeds meer in de greep van een beperkt aantal grote spelers. Op vlak van mobiliteitsdiensten zien we een gelijkaardig fenomeen, bijvoorbeeld in het domein van taxivervoer of koerierdiensten. We evolueren duidelijk naar een vorm van platformkapitalisme, waarin monopolies versterkt worden en nieuwe spelers ontmoedigd worden om toe te treden tot de markt. In het belang van de democratie en de strijd tegen economische ongelijkheid, vermijden we best dat het eigenaarschap van grondstoffen en producten zich concentreert in de handen een beperkt aantal (grote) economische spelers. We stimuleren en hanteren daarom een grote diversiteit aan beheersystemen en vormen van eigenaarschap voor gedeeld gebruik van goederen en diensten, en werken samen met overheden die alle burgers op gelijke voet behandelen. Die overheid moet ook toezien op de bescherming van de privacy. 

En route

We nodigen iedereen uit om dit document te gebruiken en hiermee ook het eigen kompas scherp te stellen. Of het nu gaat om beleidsbeïnvloeding, het ontwikkelen van projecten of het overtuigen van doelgroepen: deze langetermijnvisie moet voor al deze activiteiten een nieuwe houvast bieden. Met onze blik op 2050 kunnen we de omslag maken voor élk transitiethema.