“In het oog van de storm”: een must-read over klimaatgeschiedenis

Vorige week werd op de boekenbeurs onder grote belangstelling "In het oog van de storm” voorgesteld. Dit boek van Luc Goeteyn en Chris Jacobson, brengt ecologie, geschiedenis en evolutiebiologie op een overtuigende manier samen. Het is een intense rit door de menselijke geschiedenis die illustreert hoe samenlevingen werden gemaakt en gekraakt door een steeds veranderend klimaat.

Op dit cruciale moment in de geschiedenis is het boek aanbevolen lectuur voor iedereen die van ver of dichtbij geconfronteerd wordt met klimaatbeleid, niet in het minst voor zij die de mogelijke gevolgen van de huidige klimaatverandering nog niet onder ogen willen zien.

Vandaag worden we meer dan ooit geconfronteerd met de impact van de klimaatverandering op de menselijke samenleving. De voedselprijzen rijzen de pan uit door ongeziene droogtes, gigantische overstromingen zetten Pakistan blank, het ijs van de Noordpool smelt voor onze ogen weg en vorige week schudde orkaan Sandy de VS letterlijk door mekaar. Je zou denken dat we met genoeg onheil om de oren geslagen worden,  en toch krijgt de aanpak van de klimaatverandering lang niet de plaats die ze verdient op de politieke agenda. Dat blijkt, tot de doortocht van Sandy, alleen al uit de afwezigheid van het klimaatthema in de Amerikaanse verkiezingsdebatten.

Lessen uit het verleden

“Iets bestaat pas als er een boek van is”. En dat geldt in het bijzonder voor onze geschiedenis. De mens durft zijn geschiedenis wel eens te vergeten. “In het oog van de storm” helpt u om dat vooral niet te doen. Het boek legt op een schitterende manier bloot hoe samenlevingen gemaakt en gekraakt werden door een veranderend klimaat. Hoe een ongebreidelde groei van de mens en uitputting van natuurlijke hulpbronnen vaak leidde tot conflict en tot de eigen ondergang. Maar ook hoe een veranderend klimaat ons creatief aanpassingsvermogen aanspreekt, wat ons kan helpen om deze klimaatcrisis het hoofd te bieden.

Nog 50 maanden

De veelvoud aan crisissen waar we ons in bevinden - de klimaatcrisis, de economische crisis en de almaar toenemende ongelijkheid – zorgen ervoor dat alle ingrediënten op tafel liggen voor de radicale veranderingen die nodig zijn. Bovendien weten we wat er moet gebeuren. Hoopvolle signalen zijn er dan ook genoeg. Zo zien we meer en meer mooie voorbeelden van hoe het anders kan. Hoe bewegingen van onderuit kunnen leiden naar transities voor een duurzamere samenleving. Maar daarnaast is er ook nood aan een mondiale aanpak van deze ongeziene klimaatcrisis. En daarvoor zullen alle zeilen moeten bijgezet worden. Volgens berekeningen van de New Economics Foundation hebben we nog welgeteld 50 maanden om een dramatische klimaatverandering af te wenden. De window of opportunity wordt dus wel zeer klein.

Damocles

Het uitblijven van een globaal klimaatakkoord is dan ook bijzonder pijnlijk. Er zal nog veel moeten veranderen, willen we een gigantische klimaatcrisis vermijden. Want als er iets is wat we kunnen onthouden uit “In het oog van de storm”  is het hoe groot de gevolgen van een klimaatopwarming wel kunnen zijn. Of zoals de auteurs het stellen: “Het voor onze ogen veranderend klimaat is het gevaarlijkste zwaard van Damocles dat boven het hoofd hangt van onze geglobaliseerde beschaving.”

Aan de vooravond van alweer een nieuwe internationale klimaattop en de opmaak van een nieuw Vlaams klimaatbeleidsplan, is dat een niet mis te verstane boodschap om dringend maar dan ook heel dringend in actie te schieten.

Klimaatbeleid