België krijgt Europees knipperlicht voor falend fijn stof beleid

Vandaag ondernam de Europese Commissie een nieuwe stap tegen België omdat ons land te weinig inspanningen levert om de uitstoot van fijn stof te beperken. We zitten daarmee in de laatste fase vooraleer België opnieuw doorverwezen wordt naar het Europees Hof voor de fijn stof problematiek. Als het zover komt riskeert België hoge boetes, zoals recent ook met de waterzuivering gebeurde.  

De Commissie zendt hiermee een rood knipperlicht aan België. Zowel de Vlaamse, Waalse, Brusselse als federale regering moeten deze waarschuwing ernstig nemen. Bond Beter Leefmilieu vraagt hen dan ook om dringend een gezamenlijk actieplan fijn stof op te stellen en af te zien van projecten die fijn stof in de hand werken, zoals de Oosterweelverbinding, een bredere Brusselse Ring of nieuwe shoppingcentra.    

De Commissie is van oordeel dat België de sinds 2005 vereiste maatregelen om de volksgezondheid te beschermen niet heeft genomen. Inwoners van Brussel, Vlaanderen - en dan vooral van Antwerpen en het Gentse havengebied - en Luik, zijn volgens de Commissie sinds 2005 blootgesteld aan ongezonde fijn stof-waarden. Zoals bekend veroorzaakt fijn stof astma, cardiovasculaire problemen, longkanker en vroegtijdige sterfte. De voornaamste bron van ultra fijn stof is nog altijd het autoverkeer. De Commissie verzoekt België daarom “vooruitziend, snel en doeltreffend te handelen om de periode van niet-naleving zo kort mogelijk te houden”.   

België werd al in 2011 doorverwezen naar het Europees Hof wegens het niet naleven van de fijn stof normen. Die zaak liep uit op een sisser omdat volgens het Hof niet was aangetoond dat ook in de toekomst de normen overschreden zouden worden. Met deze nieuwe inbreukprocedure neemt de Commissie nu ook de fijn stof actieplannen op de korrel. De maatregelen uit die actieplannen voldoen volgens de Commissie niet om de Europese normen in de toekomst wel te halen.   

Ook BBL is altijd van mening geweest dat deze fijn stof actieplannen een lege doos zijn. Die plannen bevatten te weinig maatregelen die gericht zijn op (diesel)uitlaatgassen. De maatregelen die wel voorzien worden (trager rijden op smogdagen) hebben enkel een tijdelijk effect en zorgen structureel niet voor een gezondere luchtkwaliteit. 

BBL vraagt daarom opnieuw aan alle beleidsmakers om eindelijk werk te maken van maatregelen die luchtvervuiling door autoverkeer structureel verminderen:  1. het gelijk trekken van accijnzen op diesel en benzine,  2. de salariswagen vervangen door een mobiliteitsbudget,  3. het invoeren van een slimme kilometerheffing voor personenwagens,  4. een wettelijk kader voorzien voor lage emissie zones in de steden. 

Tegelijk roept BBL op om af te zien van alle maatregelen die een verbetering van de luchtkwaliteit in ons land onmogelijk maken. We denken in het bijzonder aan de plannen voor nieuwe auto infrastructuur en shoppingcentra langs de autostrade. Zoals de milieueffectrapporten voor de verbreding van de Brusselse ring, voor de Oosterweelverbinding en voor Uplace duidelijk aantonen, is het met deze projecten onmogelijk om de Europese normen in de toekomst te halen.   

Meer informatie: Beslissing Europese Commissie 

Luchtkwaliteit