Uit een vergelijkende studie van Europese steden blijkt dat Belgische steden te weinig ruimte voorzien voor actieve mobiliteit als wandelen en fietsen. Van alle onderzochte steden scoort Gent het best. In Brussel, Antwerpen en Luik is er nog werk aan de winkel om emissievrije en veilige mobiliteit te bereiken tegen 2030.
De Clean cities-studie nam de mobiliteit in Europese steden onder de loep en heeft een score toegekend aan 36 steden op basis van hun inspanningen om schone, actieve en gedeelde mobiliteit te bevorderen zodat ze tegen 2030 een volledig emissievrije mobiliteit behalen. De verschillende Europese steden werden vergeleken met officiële en algemeen aanvaarde benchmarks zoals de luchtkwaliteitsrichtsnoeren van de Wereldgezondheidsorganisatie of de nulvisie van de EU voor verkeersveiligheid. Ook werd gekeken naar de toegang tot actieve verplaatsingsmogelijkheden zoals wandelen of fietsen, betaalbaar openbaar vervoer, congestie, laadinfrastructuur en schone lucht.
Een score van 100% geeft aan dat een stad op schema zit om emissievrije mobiliteit te bereiken tegen 2030. Aangezien momenteel geen enkele van de onderzochte steden op schema zit, kregen ze allemaal een score toegekend (A-E) en in een ranking geplaatst. Gent (58,7%), Brussel (57%) en Antwerpen (52%) kregen een score C, Luik (49,7%) scoort slechter met een score B.
Klimaatvriendelijke vormen van vervoer zijn een vitaal onderdeel van de EU-doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.
Gent en Brussel scoren beter, Antwerpen is middenmoot
Stad Gent staat op de 7de plaats in de rangschikking. Deze hoge notering is vooral te danken aan haar circulatieplan dat actieve mobiliteit bevordert en de lage-emissiezone. Voornamelijk de relatief slechte luchtkwaliteit trekt de score naar beneden.
Brussel bevindt zich op de 9de plaats in de ranking. De stad behaalt een ondermaatse score van 40/100 voor ‘actieve’ mobiliteit. Dit slechte resultaat is te verklaren door de vele files en het gebrek aan ruimte voor fietsers en wandelaars. Opvallend: wat verkeerscongestie betreft, hoort Brussel bij de slechtste steden van Europa (30 op een totaal van 36).
Antwerpen bevindt zich met haar 18de plaats in de middenmoot. Dit is voornamelijk te wijten aan de povere luchtkwaliteit en het gebrek aan vrije ruimte voor actieve weggebruikers. Bovendien scoort Antwerpen heel slecht (2,8 op 10) wat een uitgebouwd openbaar vervoer betreft.
Oslo kwam met een score van 71,5/100 als beste uit de bus. Ze namen maatregelen om meer ruimte te maken voor wandelen en fietsen, de verkeersveiligheid te verbeteren en de betaalbaarheid van het openbaar vervoer te verhogen. Ook Amsterdam (65,5/100) en Helsinki (64,2/100) scoren een stuk beter dan Belgische steden en kunnen als bron voor inspiratie gelden.
Werk aan de winkel in alle Europese steden
Geen enkele grote Europese stad ligt trouwens volledig op schema om tegen 2030 over te schakelen op klimaatvriendelijke vormen van vervoer, nochtans een vitaal onderdeel van de inspanningen van de EU om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.
Volgens de Europese Commissie is stedelijke mobiliteit verantwoordelijk voor bijna een kwart van de transportbroeikasgassen van de EU, en transport is de enige sector waarvan de uitstoot sinds 1990 is toegenomen.
Uit dit onderzoek blijkt dat er aanzienlijke verbeteringen nodig zijn om ervoor te zorgen dat steden hun rol kunnen spelen in het bereiken van de Europese emissiedoelstellingen. Maar dan moeten er wel duidelijke en bindende doelstellingen komen voor emissievrije stadsmobiliteit voor 2030.
Wat kunnen wij van onze steden leren? Circulatieplannen werken! De auto weren uit stadskernen en transitverkeer verbieden is iets waar alle (centrum)steden en gemeenten volop op moeten inzetten. Dit combineren met een uitgebreid netwerk voor openbaar vervoer, zowel bussen, trams als deelmobiliteit, zal ervoor zorgen dat stedelingen eindelijk frisse lucht kunnen ademen.
De Clean Cities Campaign is een coalitie van meer dan 50 ngo's die zich verenigd hebben rond de doelstelling om tegen 2030 in de grote Europese steden tot een emissievrije mobiliteit te komen.
