Bewonersverenigingen in Brussel, Antwerpen en Gent vragen minder autoverkeer, meer groen en zuivere lucht

De gezondheidsimpact van verkeer in de stad is groot door het vele verkeer in vaak smalle straten en door de dichte concentratie van bewoners. Daardoor ontstaat in grote steden een trend. Spontane acties voor minder verkeer, meer groen en zuivere lucht in hun stad zien het licht. In Brussel en Antwerpen worden protest picknicks georganiseerd, in Gent hangen de witte lakens uit. Naar aanleiding van de start van het nieuwe schooljaar en de grote bezorgdheid over de nefaste effecten van luchtvervuiling op kinderen, vragen Bond Beter Leefmilieu, Bral, de Gezinsbond, Ademloos en het Gents Milieufront aandacht voor dit signaal vanuit de onderbuik van grote steden.

Nefaste gevolgen verkeer

Het vele autoverkeer in ons land zorgt voor te veel fijn stof in de lucht, smog in de winter, ozonpieken in de zomer en te veel lawaai. Elke Belg verliest één gezond levensjaar door die luchtvervuiling. De steden zijn daarbij een punt van bezorgdheid. Mensen die dicht bij een drukke autoweg wonen of naar school gaan, krijgen af te rekenen met een nog grotere schade aan hun gezondheid. Daarnaast verdringt het drukke verkeer fietsers en voetgangers en zorgt het er voor dat kinderen niet op straat kunnen spelen, door de vele parkeerplaatsen blijft er te weinig ruimte voor bomen en groen. Toch is er een indrukwekkende vloed aan wetenschappelijke studies die tonen hoe belangrijk het is voor de gezondheid en het menselijk functioneren om contact met groen te behouden.

Kinderen zijn grootste slachtoffer

Bij de start van het nieuwe schooljaar willen we extra aandacht vragen voor de effecten van luchtvervuiling op kinderen. Vooral kinderen in de stad zijn daar extra gevoelig voor, want zij reageren anders dan volwassenen op luchtvervuiling. Een kind is geen kleine volwassene, want lichamelijk nog volop in ontwikkeling. Zo ademen kinderen per kilogram lichaamsgewicht 50 % meer lucht(vervuiling) in, en ook hun natuurlijke weerstand tegen agressieve stoffen is nog niet optimaal. Bovendien spelen en sporten kinderen vaker buiten in vergelijking met volwassenen, waarbij ze meer vervuilde lucht inademen.

Childproof - het netwerk van middenveldverenigingen en wetenschappers dat de Gezinsbond oprichtte – vraagt aan het beleid om kinderen extra te beschermen. Zo beveelt de WGO de Europese Unie aan om de normen voor ultra fijn stof aanzienlijk te verstrengen. De huidige EU-limiet is tweemaal zo hoog als wat de WGO aanbeveelt. De regels moeten dus strenger om onze gezondheid en die van onze kinderen te beschermen.

Duizenden stadsbewoners vragen leefbare steden

Ondertussen beweegt er heel wat in de onderbuik van de steden. Bezorgde stadsbewoners in Brussel, Antwerpen en Gent voeren actie voor leefbare steden. De bewonersgroepen hebben elk hun specifieke voorstellen en eisen voor hun stad. Maar het overkoepelende signaal is duidelijk: stadsbewoners willen minder autoverkeer, meer groen en gezondere lucht. De overheden op federaal, Vlaams, Brussels en gemeentelijk niveau mogen dit signaal niet negeren. Elke overheid moet zijn wettelijke bevoegdheden maximaal inzetten om werk te maken van leefbare steden.

Brussel: pic nic more streets

In Brussel krijgt de traditie van protest-picknick aan het Beursplein navolging. Op zondag 15 september worden er zowel op de Elsensesteenweg (“Pic NiXelles”) als op de

Ninoofsepoort protestpicknicks georganiseerd. De vrijdag voordien vindt er een fietstocht

plaats (“Masse Critique Pic Nic”) die langs verschillende zwarte punten in het Brusselse zal passeren. Ondertussen blijven allerlei bewonersgroepen en verenigingen waaronder Bral vzw ijveren voor een autovrij en groen Beursplein en autoluwe centrale lanen, onder de vlag 'Anspachpark'.

De Brusselse actievoerders komen op voor:

-        het weren van alle transitverkeer doorheen de woonwijken en het inperken van overbodig autogebruik (niet voor korte afstanden, dus!);

-        de bescherming van woonwijken, handelskernen en pleinen tegen verkeersoverlast;

-        aangenamer, frequenter en bovengronds openbaar vervoer dat toegankelijk is voor iedereen

-        de systematische inrichting van de openbare ruimte met veel groen en ten voordele van de omwonenden, voetgangers, fietsers en gebruikers van het openbaar vervoer;

eenvoudige en goedkope ingrepen die snel resultaat opleveren.

Antwerpen: familiepicknick voor een kindvriendelijke stad

Op de autoloze zondag in Antwerpen op 15 september, organiseert Ademloos en vrienden een grote familiepicknick in het Albertpark, rond de kiosk. Dit mooie schaduwrijke park ligt op 500 meter van de ring, naast het op dit moment gecontesteerde Harmoniepark. De picknick zal een heel familiaal karakter hebben, boordevol animatie en informatie. Een verhalenverteller en de "spookmolen" van Froefroe zorgen voor plezier voor de kleinsten. Een zestal experts staan ter beschikking voor vragen van het publiek. Ademloos lanceert ook affiche campagne met als thema: "een gezond leefmilieu is een recht" ook in antwerpen (art 23 van grondwet.

Met deze picknick vraagt Ademloos aandacht voor het feit dat de gemiddelde Antwerpenaar 438 dagen te vroeg sterft door fijn stof en 399 te vroeg door verkeerslawaai. De drukke ring is daarbij de grote boosdoener, die moet worden overkapt. Ademloos eist ten slotte prioritaire aandacht in het lopende MER onderzoek voor de sanering van de Antwerpse Ring.

Gent: de witte lakens hangen uit

In Gent roept het Gents MilieuFront (GMF) de Gentenaars op om een wit laken uit het raam te hangen. Zo wil GMF de onzichtbare doder fijn stof zichtbaar te maken. Na enkele weken worden de witte lakens grijs en grauw van het fijn stof. De vuile lakens worden op de Gentse autoloze zondag (22 september) overhandigd aan de schepen van leefmilieu in Gent. GMF wil zo haar eis kracht bijzetten om de fly-over van de autosnelweg naar het stadscentrum af te breken. Zo worden minder auto’s naar het stadscentrum aangetrokken en kan het Zuidpark in ere worden hersteld. Met als eindresultaat minder auto’s, meer groen en frisse lucht in de stad. 

Luchtkwaliteit