Boerenbond-voorzitter Piet Vanthemsche heeft in het ledenblad ‘Boer&Tuinder’ een opvallende oproep gedaan. Hij spoort de land- en tuinbouwers aan om de schouders te zetten onder de uitvoering van het vierde Mestactieplan. “Anders riskeren we de volgende generaties boeren met een onoplosbaar probleem op te zadelen”, waarschuwt hij.
Bond Beter Leefmilieu waarschuwt al langer dat de inspanningen om de uitspoeling van nutriënten van landbouwgrond naar oppervlakte- en grondwater moeten opgevoerd worden om de Europees opgelegde waterkwaliteitsdoelstellingen te halen. In het vierde Mestactieplan is vastgelegd dat er in 2014 nog slechts 16% overschrijdingen mogen zijn van de nitraatnorm in oppervlaktewater. In 2018 moet dit percentage zelfs nog verder zakken tot 5%. Momenteel zitten we rond 28% overschrijdingen, en dit percentage lijkt te stagneren.
Dit betekent dat op korte tijd nog een enorme weg moet afgelegd worden. Nochtans verkozen overheid en landbouwsector bij het uitwerken van het huidige mestactieplan om vooral in te zetten op vrijwillige initiatieven, zoals de waterkwaliteitsgroepen. Dit zijn vrijwillige samenwerkingsverbanden van landbouwers onder begeleiding van praktijkcentra om samen te zoeken naar de oorzaken en oplossingen voor probleemgebieden waar de waterkwaliteit ondermaats blijft.
Duidelijk signaal
Als milieubeweging hadden we van bij het begin twijfels bij de slaagkans van deze vrijwillige maatregelen, vooral gezien de korte tijdspanne die nog rest om de doelstellingen te behalen. Met zijn oproep om de landbouwers actiever te laten deelnemen aan de waterkwaliteitsgroepen, lijkt BB-voorzitter Piet Vanthemsche nu te moeten toegeven dat het risico om de doelstellingen niet te behalen groot wordt.
We verwelkomen dan ook dit duidelijke signaal van Boerenbond naar haar leden. De sector heeft nog tot 2014 om te bewijzen dat maatregelen gebaseerd op vrijwillige begeleiding voldoende zijn om de doelstellingen te halen. Lukt dat niet, dan zal een strengere handhaving van het nitraatresidu onvermijdelijk zijn. De Europese Commissie zal namelijk geen verder uitstel toelaten. Om een dure en pijnlijke rekening na 2014 te vermijden, is het dus in het belang van elke landbouwer om actief mee te werken aan een duurzame bemesting.