Als Vlaanderen aan hetzelfde tempo open ruimte blijft innemen dan zal in 2050 41,5% van de beschikbare ruimte volgebouwd zijn. Dat blijkt uit een doctoraal aan de KU Leuven. In 1976 was dat nog 7,2%. Morgen geeft de Vlaamse regering het startschot voor de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Dit RSV bevat de krachtlijnen voor het ruimtelijk beleid van Vlaanderen. De herziening van het RSV biedt de kans het roer om te gooien en zo tal van nieuwe problemen en trends - zoals de klimaatverandering, mobiliteitsproblemen, achteruitgang van biodiversiteit - krachtdadig aan te pakken. De vraag is wel of de regering zich van de omvang van het risico voldoende bewust is.
Met Vlaanderen in Actie (VIA) wil de Vlaamse Regering zeven doorbraken realiseren. Eén hiervan is het uitbouwen van Vlaanderen tot een groen stedengewest, waarover morgen een VIA-rondetafel doorgaat. Deze ronde tafel conferentie is tevens het officiële startschot voor de herziening van het RSV.
Door de groei van de bevolking en de economie is er meer nood aan ruimte voor residentiële en commerciële bebouwing. Dat dit op een doordachte manier moet gebeuren, toonden de recente overstromingen duidelijk aan. Gewoon verder doen zoals we nu bezig zijn is alvast geen optie. In een doctoraat voor de KU Leuven geeft dr. Lien Poelmans een overzicht van de toename van de bebouwde oppervlakte in Vlaanderen. In 1976 was 7,2% van de Vlaamse oppervlakte bebouwd. Eind jaren tachtig nam dat toe tot 12% en begin 2000 zaten we al aan 18%. Als de bebouwing tegen het huidige tempo doorgaat, dan zal in 2050 maar liefst 41,5% van Vlaanderen bebouwd zijn. De kaarten spreken boekdelen.
Ook in de toekomstverkenningen van het Milieurapport Vlaanderen werd het toekomstige landgebruik in Vlaanderen in kaart gebracht. Volgens dit onderzoek zal de bebouwde oppervlakte in Vlaanderen in 2030 met 65.000 ha toenemen in een ‘business as usual”-scenario. In een scenario waarin meer gekozen wordt voor hergebruik van leegstand, kernversterking en inbreiding, is er 14.000 ha minder nodig.
Inzetten op zuinig en intensief ruimtegebruik zal in het kleine Vlaanderen hard nodig zijn, zowel om het verlies aan natuurwaarden te kunnen keren, om voldoende ruimte voor water te reserveren, maar ook om ons energiegebruik te beperken – rijhuizen verbruiken een pak minder energie dan vrijstaande villa’s – en om de groei van het autoverkeer in de hand te houden.
Kaarten bebouwde oppervlakte, 1976 – 1988 – 2000 - 2050
1976
1988
2000
2050