Broeikasgassen nog lang niet gestopt

In 2011 daalde de uitstoot van broeikasgassen in Vlaanderen. De verwarmingsbehoefte lag een derde lager dan een jaar eerder. Ook in de energieproductie, die deel uitmaakt van de Europese emissiehandel (ETS), is er een opmerkelijke daling van de uitstoot. Dit is helaas geen bevestiging van een trend, omdat de zachte winter van 2011 een rol heeft gespeeld. In de sector transport stijgt de vervuiling nog steeds. Verder leren we uit de Mira-indicatoren dat de industrie al 7 jaar te veel emissierechten krijgt, met een triest hoogtepunt in 2011.

De uitstoot van broeikasgassen bedraagt in 2011 75 miljoen ton CO2-equivalenten. Dat is de laagste hoeveelheid van de afgelopen jaren. Maar het is geen goede indicatie voor de trend van de afgelopen jaren. Net zoals de emissies in 2010 erg hoog lagen door een koude winter, liggen ze in 2011 lager door een zachte winter. In de huishoudens was er daardoor minder nood aan verwarming met bijhorend energieverbruik. Ook was er een lagere elektriciteitsvraag en is die elektriciteit in 2011 uit minder klimaatschadelijke bronnen opgewekt.

Die lagere vraag naar emissierechten bij de elektriciteitsproducenten is ook te zien in de grafiek over het te veel toekennen van die rechten. De elektriciteitssector is de enige sector die nog rechten moet aankopen naast de rechten die ze gratis krijgen. Maar in 2011 moest die sector meer dan de helft minder rechten aankopen in vergelijking met de drie voorgaande jaren. In de andere sectoren zet het beeld van de crisisjaren zich door. De industriële ondernemingen krijgen systematisch meer gratis emissierechten dan ze nodig hebben om hun uitstoot te dekken. Dat betekent dat een systeem dat als doel heeft een CO2-prijs op vervuiling te plaatsen, in de feiten de vervuilers subsidieert. Het Mira meldt dat 1,8% van de gratis rechten te veel is gegeven.

De klimaatverandering wordt in Vlaanderen alsmaar duidelijker. De laatste decennia warmt het iedere tien jaar 0,4°C op. Het is nu al 2,3°C warmer dan in de pre-industriële periode. Niet alleen de frequentie van hittegolven neemt toe, het wordt ook alsmaar natter in Vlaanderen, vooral in de winter. De dagen met zware neerslag nemen toe. Dat samen met de stijging van de zeespiegel verhoogt de kans op overstromingen in Vlaanderen. Na Nederland is België volgens het Mira-rapport het meest kwetsbaar voor overstromingen. 15% van Vlaanderen is lager gelegen dan 5 meter boven de zeespiegel en 33% van de West-Vlamingen wonen in Poldergebieden die gevoelig zijn voor overstromingen vanuit de zee.

Klimaatbeleid