“Wat maakt het uit de broeikasgassen in Europa te verminderen, als de rest van de wereld toch niet volgt.” Het is een veelgehoorde opmerking in het klimaatdebat. Maar klopt het ook? Of is het de spreekwoordelijke dooddoener? De rest van de wereld zit niet stil, zoveel is zeker. China, de VS en India zetten de voorbije maanden stappen voorwaarts in hun klimaatbeleid. En samen zijn zij toch verantwoordelijk voor bijna de helft van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
China
De start van het nieuwe vijfjarenplan (2011-2015) in China ging niet onopgemerkt voorbij. Voortaan telt niet enkel de (export)groei. De centrale overheid zal meer inzetten op de binnenlandse consumptie en het leefmilieu. Dat vertaalt zich ook in de doelstellingen: het streefcijfer voor de economische groei is naar beneden bijgesteld tot 7%. Tegelijk moet het energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen per eenheid product respectievelijk met 16 en 17% verbeteren tegen 2015 in vergelijking met 2010.
Eind februari publiceerde de centrale overheid de cijfers die toelaten om de resultaten voor 2011 te beoordelen. Op het vlak van energiebesparing zit het land nog niet helemaal op koers: de energie-intensiteit van de productie nam slechts af met 2% in plaats van de vooropgezette 3,5% . Tijdens een seminarie op 16 maart aan de Leuvense universiteit zei de Chinese klimaatexpert en beleidsadviseur Qi Ye dat het de centrale overheid menens is met haar klimaatbeleid. Het matige cijfer wijt hij aan de ‘groeikoorts’ bij de provincies. Ze streven vaak een hogere groei na dan vooropgesteld, onder andere omdat ze belang hebben bij de prestaties van hun eigen bedrijven.
Een andere illustratie van de Chinese klimaatambitie: momenteel pionieren zeven provincies en steden (Beijing, Shangai, Tianjin, Chonqing, Guangdong, Hubei en Shenzen) met een eigen emissiehandel. In 2013 moeten de schema’s operationeel zijn en tegen 2015 zouden ze geïntegreerd kunnen worden. Eind maart maakten de Chinezen ook een erg ambitieuze limiet op het steenkoolgebruik bekend. In 2015 zou er maar 3,9 miljard ton steenkool gebruikt worden, terwijl het verbruik nu al om en bij de 3.7 miljard ton ligt en pijlsnel stijgt. Het land zet erg hoog in op zon en wind: China is sinds 2009 de grootste markt voor windenergie en is de belangrijkste exporteur van zonnepanelen.
Verenigde Staten
In de VS kwam het federaal agentschap dat belast is met de bescherming van de volksgezondheid en het leefmilieu (EPA) op de proppen met nieuwe regelgeving om de CO2-uitstoot van nieuwe elektriciteitscentrales aan banden te leggen. Elektriciteitscentrales zijn de belangrijkste bron van broeikasgassen in de VS. Vanaf volgend jaar zouden nieuw gebouwde elektriciteitscentrales nog maar 1000 pounds of 453 kg CO2 per MWh mogen uitstoten.
Gascentrales geraken vlot onder die grens, kolencentrales niet. De regels maken het dus zo goed als onmogelijk om nog nieuwe kolencentrales te bouwen zonder koolstof-afvang en -opslag.
Milieuorganisaties reageerden gematigd enthousiast. Sommigen vinden het een mager beestje, omdat er toch nog nauwelijks nieuwe kolencentrales gebouwd worden door de lage prijzen voor (schalie)gas. Anderen vinden het goed, dat de regelgeving die evolutie vastlegt. Samen met andere EPA-regels rond luchtkwaliteit en de efficiëntie van personenwagens draagt ze ertoe bij dat de uitstoot van CO2 in de VS niet langer stijgt en langzaam begint te dalen.
India
In India lanceerde de overheid op 30 maart het Presteer-Bereik-Verhandel-systeem (PAT). Het systeem lijkt op de Europese emissiehandel. Het legt doelstellingen op voor energiebesparing en maakt de bereikte besparingen verhandelbaar. 478 installaties, het merendeel uit de elektriciteitssector, doen mee. Een eerste handelsperiode loopt van 2012-2013 tot 2014-2015.
Op basis van het energieverbruik van de voorbije drie jaar krijgt iedere installatie een reductiedoelstelling opgelegd. Wie de doelstelling niet haalt, moet ofwel energiebesparingscertificaten aankopen (ESCerts) ofwel een boete betalen. De ESCerts worden verhandeld op de Indian Energy Exchange en de Power Exchange of India.
Om de doelstellingen van het Presteer-Bereik-Verhandel-systeem (PAT) te halen zouden de betrokken ondernemingen de komende 3 jaar ongeveer 6 miljard euro moeten investeren in energie-efficiëntie. De eerste berichtgeving over het PAT geeft geen cijfer over de beoogde energiebesparing voor alle 478 installaties samen.