Twee jaar geleden kapte transportfirma Essers een eeuwenoud bos in Wilrijk. Nu heeft het opnieuw een gebied in het vizier: een bos van 22 voetbalvelden groot, dat nota bene door Europese wetgeving beschermd is, moet wijken om er loodsen te zetten. En dat terwijl er in de nabije omgeving honderden hectaren bedrijventerrein braak liggen.
Deze week werd de tweede verjaardag van de ontruiming en kap van het Ferrarisbos in Wilrijk “gevierd”. Eigenaar Essers nv vernietigde dit eeuwenoude en waardevolle eikenbos omwille van een “dringende economische nood”. Wie vandaag de site bezoekt, vindt een troosteloos braakland waar nog geen spade de grond is ingegaan. Maanden voor de kap wist ontbosser Essers al dat de klant voor de ontwikkeling op die site had afgehaakt, en dat er dus geen project en al helemaal geen “economische urgentie” was om dit gebied te vernietigen. Toch werd de zaag in de monumentale eiken gezet. Waarom? Omdat een vergunning werd afgeleverd.
Plan van Aanpak = lege doos
In de commotie die volgde, lieten duizenden burgers aan onze bevoegde ministers weten dat ze het niet eens waren met deze gang van zaken. Het was een vurig pleidooi om ervoor te zorgen dat dit Ferrarisbos de twijfelachtige eer zou krijgen het laatste gesneuvelde waardevolle bos te zijn.
Bevoegd Minister Schauvliege reageerde en lanceerde enkele maanden later haar Plan van Aanpak voor de Ruimtelijk Bedreigde Bossen. Dit zou de Vlaamse waardevolle bossen beter beschermen. Het plan omvat onder meer een verstrenging van de eigen ministeriële uitzonderingsbevoegdheid om ontbossingen toe te laten, en een verstrenging van de compensatieverplichting bij bepaalde types van ontbossing. Het cruciale sluitstuk van dit plan is echter een afdoende bescherming van de zogenaamde ‘toplaag’: die bossen waarvan tijdens de voorbereidende studie bleek dat ze enerzijds bijzonder waardevol zijn, en anderzijds sterk bedreigd. Het Plan van Aanpak beloofde actie om deze kroonjuwelen van onze Vlaamse bossen daadwerkelijk te beschermen.
Nu, bijna twee jaar na de lancering, blijft het wachten op de implementatie van deze essentiële component van het Plan van Aanpak. Vreemd genoeg weet ook niemand, behalve de Vlaamse overheid zelf, waar die toplaag aan bossen zich bevindt: de laatste fase van de voorbereidende studie om tot dit plan te komen ging door achter gesloten deuren en de kaartlaag met de locatie van deze waardevolle bedreigde bossen is ook vandaag nog niet vrijgegeven.
Essers bis
Ondertussen stellen we vast dat op het terrein ontbossingen van waardevolle bosgebieden wel degelijk mogelijk blijven. En duikt in één van de meest frappante dossiers opnieuw de naam Essers nv op. Deze keer heeft het logistieke bedrijf zijn oog laten vallen op 11 hectare bos in Genk/Zonhoven. Opnieuw moet dit bos wijken omwille van een “urgente economische nood”, ditmaal voor de uitbreiding van de eigen farma-activiteit van de groep. Gezien het voortraject in Wilrijk klinkt dat argument wel erg wrang.
En ondanks de theoretisch erg goede bescherming van dit bosgebied – het ligt in een groene bestemming en maakt zelfs deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk – is er een grote kans dat het bedrijf zijn slag opnieuw zal thuishalen. Hiertoe is momenteel een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan in opmaak dat de bestemming van het gebied van natuurgebied omzet naar bedrijvenzone. De overheid verandert overigens niet alleen de bestemming van dit gebied, maar is er ook eigenaar van en zal de site vervolgens doorverkopen aan de firma Essers.
Honderden vrije bedrijfskavels
In Genk is er bovendien een enorm aanbod aan alternatieve locaties. Volgens cijfers van het Agentschap Ondernemen blijkt dat er in Genk op de bestaande bedrijventerreinen 180 hectare aan direct beschikbare vrije bedrijfskavels is, dat er 120 hectare aan bedrijfsgronden in ontwikkeling is, voornamelijk rond het Albertkanaal (in het kader van het Economisch Netwerk Albertkanaal), dat er 67 hectare aan reservegronden is (dit wil zeggen terrein die vroeger aan bedrijven verkocht zijn maar die niet gebruikt worden), en dat er daarnaast natuurlijk ook nog het terrein van Ford Genk is met een grootte van 140 hectare. Die gronden worden in januari voor 1 symbolische euro eigendom van het Vlaams gewest.
Een aantal van deze gebieden leent zich optimaal voor logistieke functies, want gelegen naast het Albertkanaal, op het bedrijventerrein Genk-Zuid. Met de verkeersproblemen en files in het achterhoofd moet een goed beleid er toch voor zorgen dat logistieke bedrijven zoals Essers nv ingeplant worden op een locatie die ook via binnenvaart bereikbaar is. Een bescheiden binnenschip met een laadvermogen van 1.200 ton kan bijvoorbeeld evenveel goederen als vijftig vrachtwagens vervoeren. Zowel de overheid als Essers horen beter te weten.