Ons land doet er al meer dan vier jaar over om de Europese klimaat- en energiedoelstellingen voor 2020 te verdelen onder de federale en gewestelijke overheden. Die blokkade maakt een doeltreffend klimaat- en energiebeleid onmogelijk. Milieuorganisaties, Noord-Zuidorganisaties en vakbonden roepen de verschillende overheden op om binnen de twee maanden tot een verdeling van de Belgische klimaatdoelstellingen te komen.
België heeft zich binnen de EU geëngageerd om 15% minder CO2 uit te stoten tegen 2020 in de niet-industriële sectoren. In dat jaar wil ons land ook 13% hernieuwbare energie produceren. Het grootste deel van het klimaat- en energiebeleid is een regionale bevoegdheid. De inspanningen om de Europese doelstellingen te halen moeten bijgevolg tussen de gewesten en de federale overheid verdeeld worden. De discussies over de inspanningsverdeling slepen eindeloos aan: de verschillende overheden bakkeleien er al vier jaar over. De gesprekken gaan ook over centen. Uit de verkoop van emissierechten verwerft ons land jaarlijks ongeveer 150 miljoen euro aan inkomsten bij de huidige, zwakke CO2-prijs. Zonder verdeling van de inspanningen blijft dat geld geblokkeerd staan op een rekening bij de Nationale Bank. Die politieke impasse staat haaks op de urgentie van de klimaatproblematiek. Volgende week verschijnt een nieuw wetenschappelijk rapport van het IPCC dat nogmaals de ernst van de klimaatverandering documenteert en de nood aan inspanningen onderstreept.
Bemoeilijkt beleid
Doordat de discussies over de verdeling van de Europese doelstellingen zo lang aanslepen, vallen er op alle fronten van het klimaat- en energiebeleid gaten. De gewesten kunnen geen effectief klimaatbeleid vorm geven als ze naast elkaar werken en de doelstellingen voor 2020 niet kennen. De plannen die ze nu ontwerpen zijn niet afgesteld op die van de andere gewesten of de federale overheid. De integratie tot een nationaal klimaatbeleid blijft uit. Op het internationaal niveau ondermijnt de blokkade de geloofwaardigheid van ons land. We verschaffen geen duidelijkheid over onze bijdrage aan de klimaatfinanciering, die de landen in het Zuiden wapent tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Erger, ons land is gedane beloftes op het vlak van klimaatfinanciering niet nagekomen.
Geen overleg
Een oplossing om het klimaat- en energiebeleid terug op de sporen te krijgen, is dringend nodig.
Dat beleid moet het behalen van de milieudoelstellingen garanderen en een duurzame relance met de creatie van kwalitatieve jobs stimuleren. Zo een beleid gaat verder dan de logica van een competitiviteitspact. Politici hebben dit dossier al te lang laten aanslepen. De structuren voor de coördinatie van het klimaatbeleid bestaan, maar de politieke wil om tot resultaten te komen ontbreekt. Bijgevolg vallen er beslissingen zonder onderlinge coördinatie. Zo was er bij het begin van de federale legislatuur de abrupte afschaf van de federale fiscale aftrek voor energiebesparende investeringen. Bij een goed gecoördineerd beleid zouden de middelen overgeheveld zijn naar de gewesten om energie-efficiënte en sociaalrechtvaardige alternatieven te voorzien. Dat is niet gebeurd: gezinnen bleven in het midden van een bouwproject in de kou staan en het investeringsvertrouwen is geschaad.
Werken aan gemeenschappelijke visie
Samen met de verdeling van de Europese doelstellingen moeten onze overheden werk maken van een nationaal klimaatplan. Zo een plan bevordert de onderlinge coördinatie en synergie tussen het gewestelijk en federaal klimaatbeleid. Het is cruciaal om ons op weg te zetten naar een koolstofarme samenleving in 2050. We hebben een frisse aanpak nodig om hierover een duidelijke visie te ontwikkelen. In plaats van eindeloos te vergaderen in achterkamertjes, moeten politici van de verschillende beleidsniveaus met alle actoren samenwerken aan een gedragen visie op de energie- en klimaattoekomst van ons land. Maar de weg is nog lang en loopt langs het deblokkeren van de discussies over de inspanningsverdeling.
Rudy De Leeuw, Voorziter ABVV
Jan Vercamst ; Voorzitter ACLVB
Marc Leemans ; Algemeen secretaris ACV
Michel Genet ; Directeur Greenpeace België
Danny Jacobs, Directeur BBL
Damien Vincent ; CEO WWF België
Bogdan Vandenberghe, Algemeen Secretaris 11.11.11