Deze week leken onze noorderburen hun slag thuis te halen in de strijd tegen de bouw van een nieuwe steenkoolcentrale. Het energiebedrijf RWE/Essent bouwt in de Eemshaven vlijtig aan de grootste steenkoolcentrale van Nederland. Het moest gedwongen de bouw van deze centrale te staken omdat de Raad van State de natuurvergunning vernietigde. Toch zal de provincie een gedoogvergunning verlenen om een deel van de werken verder te zetten.
Volgens de Raad van State was de zogenoemde ‘passende beoordeling’ van mogelijke nadelige gevolgen voor de nabijgelegen beschermde Waddenzee onvolledig. Hiermee volgt de Raad van State de Nederlandse milieuorganisaties Greenpeace, Mobilisation for the Environment en Natuur & Milieu die in 2008 naar de rechter stapten om de natuurvergunning voor de steenkoolcentrale aan te vechten.
De centrale zou met de uitstoot van fijn stof, stikstof en zwavel aanzienlijke schade veroorzaken aan het kwetsbare natuurgebied en zou nefaste effecten hebben op de beschermde vogels en zeehonden. Als de centrale er niet komt, scheelt dat een stijging van de jaarlijkse Nederlandse CO2-uitstoot met bijna vijf procent.
Tegen de uitspraak van de Raad van State is geen hoger beroep mogelijk. Wil de energiegigant haar centrale toch bouwen, moet ze een nieuwe natuurvergunning aanvragen. Toch ging Essent na de uitspraak na de Raad van State rustig door met de bouw van de centrale. Een actie van Greenpeace, die zich vastketende aan de poorten van het bedrijf, zorgde ervoor dat Essent alsnog besliste een deel van de bouw stil te leggen.
Vrijdag raakte echter bekend dat de provincie een gedoogvergunning zal verlenen, die de bouw van de steenkoolcentrale tijdelijk legaliseert. In de gedoogvergunning zal staan aangegeven welke gedeeltes van de bouw wel en niet kunnen doorgaan, nu een geldige natuurvergunning ontbreekt. In de tussentijd zal Essent geen heiwerkzaamheden verrichten en niet verder bouwen aan de koelwateruitlaat in de Waddenzee. De bouwwerkzaamheden met de grootste effecten op de natuur worden dus gestopt, maar jammer genoeg wordt niet de hele bouw stilgelegd. De Nederlandse milieuorganisaties wachten nu de details van het besluit van de Provincie Groningen af om te beoordelen welke volgende stappen zij zullen nemen.
Hopelijk ziet Essent snel in dat doorbouwen een heilloze weg is. Of er echt een nieuwe natuurvergunning komt is zeer de vraag. Door te bouwen neemt Essent dus een enorm risico voor het milieu en voor zijn eigen portemonnee. Het tijdperk van steenkool in Nederland lijkt immers voorbij. Eerder al sloot Nuon, die van plan was een steenkoolcentrale te realiseren in de Eemshaven, een overeenkomst met de milieuorganisaties dat ze tot 1 januari 2020 geen steenkoolcentrale in gebruik zal nemen. Daarnaast oordeelde de Raad van State eerder dit jaar al dat de bezwaren van Greenpeace tegen de natuurvergunning van de kolencentrales E.ON en Electrabel op de Maasvlakte ook al onterecht terzijde waren geschoven. Ook die vergunningen staan nu op losse schroeven.
Ondertussen wachten we nog steeds op een uitspraak van minister Schauvliege over de geplande steenkoolcentrale E.ON Antwerpen. E.ON kan natuurlijk zelf ook meteen haar conclusies trekken: het steenkooltijdperk is voorbij.