Het verbranden van plastic afval voor energie-opwekking moet dringend een halt toegeroepen worden en de focus moet verschuiven naar recyclage en minder verbruik van plastic-grondstoffen. Dit zei de Europese Commissaris voor Leefmilieu, de Sloveen Janez Potocnik, in een toespraak voor de verzamelde kunststof-industrie op een meeting in Duitsland. Een duidelijke boodschap, die de milieubeweging al lang brengt, maar nu eindelijk wordt opgepikt door de Europese Commissie.
In het licht van de klimaatverandering en de uitdaging om tegen 2050 met minder materialen meer welvaart te voorzien voor een groeiende wereldbevolking, is het niet langer verantwoord om waardevolle grondstoffen te verbranden. Nochtans wordt in Europa meer dan 60% van het kunststofafval verbrand. Dit wordt in de hand gewerkt door het verbieden van het storten van (plastic)afval enerzijds en het verlenen van financiële en politieke steun om afval te verbranden als bron van energie anderzijds.
We recycleren te weinig
Ook Vlaanderen zit in de greep van de focus op energie, die ertoe leidt dat kunststofafval eerder verbrand wordt dan gerecycleerd. 65% van het kunststofafval wordt verbrand in Vlaanderen, terwijl slechts 30% gerecycleerd wordt. En dit dan nog grotendeels in minderwaardige toepassingen. Nochtans levert verbranden geen voordeel op voor de CO2-emissies: plastic is evenzeer aardolie dat bij verbranding CO2 uitstoot, en bovendien levert recyclage een netto CO2-voordeel op, doordat verbruik van nieuwe grondstoffen vermeden wordt.
Bioplastics
De vraag naar grondstoffen voor kunststofmaterialen is een grote uitdaging, gezien het wijdverspreid gebruik van kunststof in onder andere energiebesparende toepassingen. Ook de kunststofindustrie zelf beseft dit, en heeft haar ogen gericht op biomassa als alternatieve bron van grondstoffen. Maar ook hierover is EU-commissaris Potocnik duidelijk: “Het is niet realistisch, noch wenselijk te denken dat bioplastics de volledige plasticproductie op termijn kan vervangen”.
Nieuwe bedrijfsmodellen
Potocnik wees de kunststofindustrie op haar verantwoordelijkheden. Ze moet haar krachtige innovatiemotor in de eerste plaats inzetten om nieuwe bedrijfsmodellen te ontwikkelen. Bedrijfsmodellen die mensen meer comfort en welvaart verschaffen met minder materialen, en die de gebruikte materialen laten circuleren in gesloten kringlopen. Maar hij bleef ook niet blind voor de verantwoordelijkheid van de overheid. De Europese commissaris voor Leefmilieu hield immers ook een pleidooi voor het realiseren van een economisch beleid dat inzet op minder materiaalverbruik en op recyclage, en dat komaf maakt met afvalverbranding als kortzichtige schijnoplossing.
Voorbeeld voor Schauvliege
Bond Beter Leefmilieu hoopt dan ook dat deze krachtige, toekomstgerichte boodschap onze eigen minister van Leefmilieu inspireert om, met evenveel overtuigingskracht als haar Europese collega, te kiezen voor een duurzaam materialenbeleid. Een eerste opdracht is alvast het schrappen van de ondersteuning van nieuwe afvalverbrandingsinstallaties met groenestroomcertificaten. Warm aanbevolen door Janez Potocnik.