Twee nieuwe studies van de Europese milieuorganisaties EEB, Birdlife en Transport and Environment plaatsen serieuze kanttekeningen bij het huidige Europese biomassabeleid en geven duidelijk aan dat er nood is aan een totaalvisie en duidelijke duurzaamheidscriteria. Europa, en België in het bijzonder, verwachten een grote bijdrage van biomassa om hun hernieuwbare energiedoelstellingen te halen tegen 2020. Uit de studies blijkt echter dat de hoeveelheid duurzaam beschikbare biomassa in Europa niet zal volstaan om deze hoge verwachtingen in te lossen. Komt er geen nieuw beleid, zullen we een enorme bijkomende druk veroorzaken op het landgebruik en onze bossen en stevenen we af op een een hogere CO2 uitstoot.
Hout beschikbaar voor energie is beperkt
De eerste studie (briefing en studie) bekeek de hoeveelheid aan houtige biomassa die in Europa beschikbaar kan zijn voor energie en materialen tegen 2020 en 2030. Uit een analyse van het duurzaam beschikbaar hout uit bossen én ander houtstromen (korte omloophout, houtbeheersresten, reststromen uit de industrie) blijkt dat we in Europa vandaag al bijna evenveel hout gebruiken als wat er tegen 2030 op een duurzame manier in Europa beschikbaar kan zijn. Willen we in 2030 ambitieuze hernieuwbare energiedoelstellingen halen zonder een te sterk én onduurzaam gebruik van biomassa, zullen we ons energieverbruik zeer sterk moeten terugdringen. Bovendien zal veel sterker moeten ingezet worden op het gebruik van houtige reststromen uit industrie en uit bos- en landschapsbeheer. Enkel deze stromen zorgen voor minder CO2 uitstoot dan fossiele brandstoffen. Het gebruik van volledige bomen - zoals gebruikt in de onlangs stilgelegde Max Green centrale van Electrabel - zorgt enkel voor meer CO2 uitstoot.
Weinig ruimte voor energiegewassen
De tweede studie (briefing en studie) keek naar de hoeveelheid land die in Europa beschikbaar is voor de teelt van energiegewassen. Volgens de studie is slechts 1,35 miljoen land beschikbaar voor een duurzame productie van biobrandstoffen. De verwachtingen van wat volgens de Europese Commissie tegen 2030 aan land zal beschikbaar zijn voor de productie van biobrandstoffen liggen echter vijf keer zo hoog.
Biobrandstoffen zullen slechts een beperkte bijdrage kunnen leveren aan de Europese hernieuwbare energiedoelstellingen. Indien alle biobrandstoffen bijvoorbeeld ingezet werden voor transport, zouden ze slechts kunnen instaan voor 0,5 tot 1% van het totale energiegebruik. Zetten we alle biobrandstoffen in voor warmte, een veel efficiëntere vorm om biobrandstoffen aan te wenden, kunnen we hier maximaal 5,3 tot 11,4% van de warmtevraag mee invullen.
Bovendien brengt de teelt van biobrandstoffen heel wat milieurisico’s (biodiversiteit, bodem en water) met zich mee. De vraag rijst of deze milieurisico’s wel opwegen tegen het beperkte aandeel energie dat met biobrandstoffen zal kunnen opgewekt worden.