Het gaat nog altijd niet goed met de biodiversiteit in Europa. Veel soorten dreigen te verdwijnen. En de doelstelling om tegen 2010 het biodiversiteitsverlies een halt toe te roepen, zal niet gehaald worden. Slechts één vijfde van de meer dan duizend soorten en tweehonderd habitats die beschermd worden door de Europese habitatrichtlijn, verkeren ook in een goede staat van instandhouding. Graslanden, moerassen en kustgebieden blijken het meest onder druk te staan, vooral door intensieve landbouw en bebouwing. Dat blijkt uit een recent onderzoek van de Europese Commissie. Het rapport komt tot de conclusie dat er vooral nood is aan een betere toepassing van de Europese regelgeving. De Vogel- en Habitatrichtlijn blijken de Europese richtlijnen te zijn die het meest worden overtreden door de lidstaten.
Opvallend is dat vooral habitattypes gelinkt met landbouw in zeer slechte staat zijn in vergelijking met andere habitats. In de “Atlantische regio”, waartoe ook Vlaanderen behoort, kon zelfs geen enkele habitat geassocieerd met landbouw, gunstig beoordeeld worden. Hier ondervindt landbouwgrond de hoogste druk, onder andere door de zeer intensieve landbouw. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid slaagt er dus duidelijk niet in een bijdrage te leveren aan de bescherming van de biodiversiteit.
Ook in Vlaanderen zijn extra inspanningen dringend nodig. Uit de natuurrapporten van het Instituut voor Natuur en Bos blijkt al jaren dat het in Vlaanderen niet goed gesteld is met de Europees beschermde habitats en soorten. Volgens het nieuwe regeerakkoord zullen de middelen voor natuur- en bosbeleid prioritair ingezet worden voor de instandhoudingsdoelstellingen, “rekening houdend met alle belangen en op basis van een billijke vergoeding”. Er zal gezocht worden naar een evenwicht tussen effectief aankopen en beschermen van natuurgebieden en het ondersteunen van eigenaars en landgebruikers. Het akkoord van de nieuwe regering stelt dat natuurverenigingen, landgoedeigenaars, bosbeheerders, landbouwers, jagers, vissers en het bedrijfsleven elk hun eigen rol krijgen in het natuurbehoud. Hopelijk wil “rekening houdend met alle belangen” deze keer niet zeggen dat eigendomsbelangen voorrang krijgen op natuurbehoud, zoals in het verleden maar al te vaak het geval was…