Dinsdag keurde het Europees Parlement een resolutie goed om de strijd aan te gaan met de negatieve gevolgen van de plastic-consumptie. Zo vraagt het Parlement om de meest schadelijke plastics en wegwerpzakjes te verbieden tegen 2020. Daarnaast ijvert het Parlement voor meer ambitieuze recyclagedoelstellingen (tot 80%) en voor het uitfaseren van de verbranding van plastic afval. We roepen Vlaanderen op om nu al werk te maken van het implementeren van deze Europese voorstellen, zodat de Vlaamse recyclage sector zijn voorloper positie kan veiligstellen tegen het moment dat Europa nieuwe wetgeving rond kunststofafval uitvaardigt.
Vlaanderen is al jaren koploper op vlak van afvalbeheer, dankzij een ambitieus beleid dat sorteren aan de bron en recyclage centraal stelt. Slechts 30% van het kunststofafval wordt momenteel gerecycleerd, waarvan het merendeel naar laagwaardige toepassingen gaat. Dit heeft vooral te maken met de Europese recyclage-doelstellingen, die voor deze stroom een stuk lager liggen dan voor bijvoorbeeld metaal of glas. Kunststof is immers een interessante brandstof, en het grootste deel ervan wordt gewoon verbrand. Daarnaast belanden grote hoeveelheden plastic afkomstig van wegwerpproducten in het milieu, waardoor ondertussen zo’n 80 miljoen ton plastic afval de oceanen rond drijft.
Met deze resolutie, die voortbouwt op het Groenboek Plastic Afval van de Europese Commissie, maakt Europa duidelijk dat er een einde moet komen aan deze gigantische plastic afvalsoep en aan het verbranden van waardevolle grondstoffen. Het Parlement ijvert bovendien ook voor een vermindering van het gebruik van plastics, onder andere door het stimuleren van eco-design. Het is niet alleen de milieu-impact die de Europese beleidsmakers met zulke vooruitstrevende voorstellen op de proppen doet komen, maar vooral ook de economische voordelen die een ambitieus beleid kan opleveren, zoals een besparing van 72 miljard euro een omzetstijging van afval en recyclagebedrijven met 42 miljard euro. Dit moet tegen 2020 leiden tot 400.000 extra banen.
Vlaanderen moet Europa voor zijn
Wat kunststofafval betreft is er nog een enorm groeipotentieel. De technische kennis en infrastructuur om meer kunststofafval in gesloten kringlopen te brengen zijn aanwezig. Een recente studie van OVAM toont bovendien nog maar eens aan dat het ecologisch potentieel voor recyclage van harde kunststoffen (bloempotten, tuinstoelen en andere plastic producten) enorm is in vergelijking met de huidige verbranding. De investeringskosten voor selectieve inzameling zijn verwaarloosbaar in verhouding tot het economisch potentieel dat ontstaat voor de recyclagesector. Het is vooral een kwestie van de juiste beleidsinstrumenten inzetten om de producent en consument hun verantwoordelijkheid te laten nemen.
Als Vlaanderen koploper wil blijven op vlak van duurzaam materialenbeheer, is het zaak om het eigen beleid rond plastic afval tijdig nieuwe impulsen te geven. Door de op til zijnde Europese wetgeving voor te zijn, geven we de Vlaamse recyclage-sector een voorsprong ten opzichte van de ons omringende landen, waar de overcapaciteit aan verbrandingsovens op dit moment elk recyclage-initiatief onderdrukt. Met de nieuwe erkenning van Fost Plus mistte Vlaanderen alvast een kans om een nieuwe voorsprong te creëren. Daarom roepen we de politieke partijen op om in een volgend regeerakkoord werk te maken van de juiste beleidsmaatregelen voor een gesloten kunststofkringloop: doelstellingen voor preventie, eco-design, hergebruik en hogere recyclagedoelstellingen voor kunststofafval, een verbod op het verbranden van recycleerbare plastics en het uitfaseren van wegwerp-plastic verpakkingen en zakjes.