De CO2-reductiedoelstelling van de EU voor 2025 is zelfs zo zwak dat ze twee jaar voor de deadline zal worden gerealiseerd.
De Europese Commissie wil met haar Green Deal koers zetten naar 100% emissievrije mobiliteit in 2035. Door de autoproducenten te reguleren via Europese CO2-normen voor voertuigen, kan ze de markt in de juiste richting duwen en elektrische wagens goedkoper maken. De bestemming is duidelijk, maar de route niet. Want met haar ondermaatse tussentijdse doelen voor 2025 en 2030 dreigt de EU te eindigen met te weinig en te dure elektrische wagens om de volledige omslag tegen 2035 te kunnen maken.
Doel van de bijgestelde Europese plannen: de huidige dynamiek rond elektrische mobiliteit versnellen door de investeringen in de productie van elektrische auto’s aan te zwengelen, zodat het aanbod de komende jaren groeit en de prijs daalt. Maar in de praktijk heeft de Commissie alleen de doelstellingen voor de periode vanaf 2030 verhoogd (van 37,5% naar 55%) en de huidige zwakke CO2-doelstelling voor 2025 (slechts 15%) ongewijzigd gelaten. Zo is de bestemming wel duidelijk, maar de route er naartoe volstrekt ontoereikend.
Het signaal aan autofabrikanten is verkeerd. Zo blijkt uit een analyse van Transport and Environment dat autofabrikanten tot 2030 slechts beperkte inspanningen zullen moeten leveren om de weinig ambitieuze doelstellingen te halen. De CO2-reductiedoelstelling van de EU voor 2025 is zelfs zo zwak dat ze twee jaar voor de deadline zal worden gerealiseerd. Dat dreigt de recente dynamiek op het gebied van elektrische voertuigen af te remmen in plaats van te versnellen. De gevolgen daarvan zijn ingrijpend: hogere prijzen voor elektrische voertuigen, een tragere uitrol van oplaadinfrastructuur en een gemiste economische kans, indien het aanbod buiten Europa wél sneller ontwikkeld wordt.
Er bestaat een reëel gevaar dat de investeringen vanaf 2022 zullen stagneren, net nu Europa zijn wegvervoersector sneller koolstofvrij moet maken.
Ambitieuzere doelstellingen als hefboom
Uit de analyse van onderzoeksbureau BloombergNEF blijkt dat de verkoop van batterij-elektrische voertuigen sneller zou moeten groeien voor een optimaal uitfaseringstraject in 2035. De verkoop van elektrische voertuigen zou 22% moeten bereiken in 2025, 37% in 2027 en 67% in 2030 om tenslotte 100% te bereiken in 2035.
Op basis van dit traject zou de EU de uitstootnormen sneller moeten verstrengen: vanaf 2025 ten minste 30%, vanaf 2027 45% en vanaf 2030 bijna 80%. Ter vergelijking: de huidige 2030-doelstelling bedraagt -55% en mikt tegen dan op slechts 50% elektrische wagens. Dat is ontoereikend.
Zonder ambitieuzere tussentijdse doelstellingen voor autofabrikanten zullen lidstaten hun vooropgestelde nationale klimaatdoelstellingen in 2030 niet halen en zal de Europese Unie haar eigen Green Deal-doelstelling missen in 2035.
De Europese CO2-normen voor voertuigen is de belangrijkste maatregel om het aanbod van elektrische voertuigen daadwerkelijk te vergroten. Slimme belastingen en een sterk infrastructuurbeleid stimuleren weliswaar de vraag naar elektrische auto's, maar het aanbod in de hele EU blijft te beperkt. Er bestaat een reëel gevaar dat de investeringen vanaf 2022 zullen stagneren, net nu Europa zijn wegvervoersector sneller koolstofvrij moet maken. De zwakke doelstellingen tussen 2022 en 2030 kunnen leiden tot 55 miljoen extra ton CO2-vervuiling - meer dan de jaarlijkse uitstoot van alle auto's in Spanje.
Goedkopere wagens
100% emissievrije mobiliteit moet de ultieme doelstelling zijn van de nieuwe CO2-norm. Uit analyses blijkt dat een opgeschaalde productie, onder impuls van Europese normen, EV's goedkoper zullen maken dan vergelijkbare benzinemodellen in slechts zes jaar tijd. Daardoor worden ze toegankelijk en betaalbaar voor veel meer Europeanen.
Het kader is duidelijk: we moeten naar minder auto’s en minder autoverplaatsingen, onder meer door een sterkere uitbouw van openbaar vervoer en fietsinfrastructuur. Niettemin zijn elektrische wagens zonder uitlaatemissies een cruciaal puzzelstuk, wanneer rekening wordt gehouden met de CO2-uitstoot gedurende de hele levenscyclus. Transport and Environment heeft aangetoond dat, nu al, een gemiddelde elektrische auto in de EU bijna drie keer minder CO2 uitstoot dan een vergelijkbare conventionele auto, een verhouding die voor EV's nog zal verbeteren naarmate het elektriciteitsnet en de economie koolstofarmer worden.
De Europese committees en de leden van het Europees Parlement bespreken momenteel de voorstellen van de Europese Commissie voor de nieuwe CO2-normen. Deze zullen naar verwachting begin 2023 worden afgerond. België moet hier een voortrekkersrol innemen en resoluut kiezen voor een verstrenging van de tussentijdse CO2-reductiedoelstellingen, zodat de transitie naar emissievrije technologieën kan versnellen. De herziening is van essentieel belang als Europa haar voorsprong in de wereldwijde e-mobiliteitsrace wil bestendigen.
