Woensdag heeft de Europese Commissie haar langverwachte rapport voorgesteld over structurele aanpassingen aan het Europees emissiehandelssysteem, het ETS.
Het systeem wordt geplaagd door een lage prijs voor emissierechten: minder dan 10 euro per ton CO2eq. Daardoor stimuleert de ETS klimaatvriendelijke investeringen onvoldoende. De Commissie vindt dat er 900 miljoen emissierechten minder in omloop moeten gebracht worden bij het begin van de volgende handelsfase vanaf 2013 en wil dat het overaanbod van rechten ook structureel aangepakt wordt. Hoe? Daarover wil ze het debat nog aangaan.
Grofweg de helft van de broeikasgasemissies in de Europese Unie en drie andere landen valt onder het Europees emissiehandelssysteem of ETS. Cap and trade is het uitgangspunt. De unie limiteert het aantal emissierechten en bijgevolg de toegestane emissies van 11.500 installaties in 30 landen(cap). Handel (trade) in die emissierechten laat toe dat emissiereducties daar gebeuren waar ze het goedkoopst zijn. In de derde handelsfase (2013-2020) daalt de cap jaarlijks met 1,74 % en zullen de meeste installaties, zoals elektriciteitscentrales, emissierechten moeten aankopen tijdens veilingen. De miljardenopbrengsten van die veilingen vloeien terug naar de lidstaten.
De ETS gaat de volgende handelsfase in met een ruim overaanbod aan emissierechten. Dat drukt de prijs ervan. Het overschot is volgens de Commissie vooral opgebouwd door de lagere vraag naar rechten door de economische crisis en enkele tijdelijke overgangsmaatregelen tussen handelsfase 2 en 3. Doordat de uitstoot van broeikasgassen binnen de ETS momenteel erg goedkoop is, verwerven erg vervuilende technologieën zoals steenkoolcentrales een voordeel tegenover milieuvriendelijke alternatieven. Bovendien wordt er daardoor ook onvoldoende geïnvesteerd in energiebesparing en innovatie.
De Europese Commissie schat het overaanbod bij het einde van de 2de handelsfase (eind 2012) op bijna 1 miljard rechten. Die geven het recht om 1 miljard ton C02eq uit te stoten. Dat overschot zou tijdens de volgende handelsfase (2013-2020) oplopen tot bijna 2 miljard uitstootrechten en blijvend de prijs van die rechten drukken. Om het probleem te verhelpen wil de Commissie een oplossing op de korte termijn en een structurele aanpassing op de middellange termijn.
Op de korte termijn zouden er 900 miljoen rechten niet in omloop gebracht worden. Dat heet dan backloading. Die blijven aan de kant tot op een later moment in de 3de handelsfase en vergroten zo de schaarste of beter…verkleinen een beetje het overaanbod aan emissierechten. Als structurele oplossing schuift de Commissie zes pistes naar voren waarover ze het debat wil aangaan met het parlement, de raad en de stakeholders. De mogelijke structurele maatregelen zijn: de Europese reductiedoelstelling voor 2020 optrekken naar -30%, permanent rechten uit omloop nemen, de lineaire reductiefactor van -1,74% verhogen, het bereik van de ETS uitbreiden naar andere sectoren, de toegang tot emissiekredieten in het buitenland afbouwen en een minimumprijs voor rechten garanderen.
Het rapport van de Europese Commissie over de koolstofmarkt vindt u via deze link http://ec.europa.eu/clima/policies/ets/reform/docs/com_2012_652_en.pdf