In haar communicatie over de toekomst van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), legt de Europese Commissie (EC) de kiemen voor een vergroening van dat beleid. Zowel in de eerste pijler (inkomenssteun en marktwerking) als in de tweede (plattelandsontwikkeling) krijgen milieu en klimaat een belangrijkere plaats. Hoe en in hoeverre die vergroening moet worden doorgetrokken, en welke budgetten daarvoor worden voorzien, daarover spreekt de EC zich echter nog niet uit.
Een positief voorstel is het invoeren van de Kaderrichtlijn Water bij de randvoorwaarden. Landbouwers moeten voldoen aan randvoorwaarden op vlak van milieu, dierenwelzijn en volksgezondheid voor het krijgen van inkomenssteun. Op heden zijn die randvoorwaarden onvoldoende om een goede basismilieukwaliteit in landbouwgebied te realiseren. Verscherping en herziening van die randvoorwaarden is dus hoognodig, het opnemen van de Kaderrichtlijn Water is een eerste stap.
Daarnaast wil de EC de milieuprestaties van de landbouw stimuleren, onder meer door steun te geven aan landbouwpraktijken die verder gaan dan wat volgens de randvoorwaarden vereist is.
De maatregelen die vandaag onder plattelandsontwikkeling vallen (pijler 2), wil de EC meer resultaatgericht maken en laten uitwerken per regio. Iets wat de milieubeweging alleen maar kan toejuichen. Maatregelen werken het best als ze zijn aangepast aan de specifieke kenmerken van een gebied, en als de resultaten ervan grondig worden opgevolgd en geëvalueerd.
Heel wat beloftevolle kiemen in het voorstel van de Commissie dus. Vraag is alleen in hoeverre deze kiemen zullen kunnen uitgroeien. Daarover laat de EC zich niet uit. Doen we verder zoals we bezig zijn en passen we enkel het systeem van directe betalingen een beetje aan? Of gooien we het roer om en gaan we voor een duurzame Europese landbouw, die ook in de toekomst voldoende voedsel zal kunnen blijven produceren in een gezond milieu en leefbaar klimaat? De EC laat alle opties open.
Ook over het budget doet de commissie nog geen uitspraak. Welk budget is er nodig voor dit beleid? En hoe wordt het totale budget verdeeld over de verschillende doelstellingen? Hierop krijgen we voorlopig geen antwoord. Voor de milieubeweging is het in elk geval belangrijk dat er voldoende middelen worden vrijgemaakt voor het GLB, zoniet zouden de mooie groene verhalen wel eens papieren tijgers kunnen blijven.