Geen natte voeten? Stop dan nu met verkavelen

Ook Vlaanderen ontsnapt niet aan de klimaatverandering. Volgens het MIRA Klimaatrapport, dat vorige week uitkwam, mogen we in de toekomst meer extreme regenbuien verwachten. Gevolg: een hogere kans op overstromingen. Dat vraagt om een betere ruimtelijke ordening. Stop verdere verkaveling en hou voldoende ruimte beschikbaar voor waterbeheer.

1 boom = 10 airco’s

De klimaatscenario’s van het MIRA voor de zomerperiode wijzen op een sterke toename van de extreme, kortstondige regenbuien en onweders. De verwachte zeespiegelstijging en de verhoogde stormopzet doen de kansen op overstromingen aan de kust toenemen, net als langs de oevers van getijdengebonden rivieren zoals de Schelde.

Die grotere kans op waterellende vraagt om een betere ruimtelijke ordening. Vandaag wordt elke dag 6 hectare open ruimte verkaveld en bebouwd, vooral voor nieuwe woningen. VITO berekende dat als we de volgende dertig jaar verder blijven verkavelen zoals we de afgelopen dertig jaar deden, de noodzakelijke ruimte voor wateropvang dramatisch afneemt (zie kaart bebouwing in 2050). Rivieren, beken, wachtbekkens en rioleringen zullen te zwaar belast worden. Natte voeten zijn het gevolg.

Daarom moet volop ingezet worden op kernversterking. Beter voorkomen dan genezen. Door nieuwe woningen bij voorrang te bouwen in de stads- en dorpskernen, blijft voldoende ruimte over voor waterbeheer. Een tweede must: waterdoorlatende verhardingen, die toelaten dat het overtollige water op een natuurlijke manier in de grond trekt en het grondwater aanvult. Want door de langere droogteperiodes in de zomer zijn tegelijk ook onze grondwatertafels aan het dalen.

Groene steden

Daarnaast wijst het klimaatrapport op het effect van toenemende hittegolven. In de bebouwde omgeving ontstaan zo hitte-eilanden, plaatsen in de stad die onvoldoende kunnen afkoelen. De oplossing is eenvoudig: meer groen in de steden. Bomen hebben immers een sterk verkoelend effect. Een volwassen boom heeft op een zonnige dag een koelvermogen van liefst 10 airco’s.

De klimaatverandering zal ook de luchtvervuiling erger maken. Door hogere temperaturen mogen we in de zomer meer ozonpieken verwachten, in de winter meer smogperiodes. Omdat bomen de lucht zuiveren, biedt het aanplanten van meer groen in straten en wijken ook hiervoor een oplossing. Bomen in de stad kunnen de concentratie fijn stof tot 60 procent doen dalen.

Recepten voor klimaatneutrale kernen

Bond Beter Leefmilieu werkt samen met gemeentebesturen uit Vlaams-Brabant aan recepten voor klimaatneutrale kernversterking. Via workshops met schepenen en ambtenaren stedenbouw gaan we na hoe een gemeente sterker kan inzetten op kernversterking en het verkavelen van open ruimte afremmen. Zo kunnen gemeenten en dorpen zich wapenen tegen de klimaatopwarming. Dit project wordt gefinancierd door de provincie Vlaams-Brabant, die de ambitie heeft om klimaatneutraal te worden.  

> Project Vlaams-Brabant

> Klimaatrapport

Bouwshift