Hoe zal onze Vlaamse landbouw verder ontwikkelen? Blijven we gaan voor een ratrace naar de goedkoopste manier om laag kwalitatieve dierlijke producten af te zetten op de wereldmarkt? Met als effect negatieve gevolgen voor onze gezondheid en het milieu? Of maken we de omslag naar een duurzame landbouw die rekening houdt met de lokale vraag, een goed inkomen en de beperkingen van ons ecosysteem? Dat alles zal sterk afhangen van de Europese regelgeving ofwel het het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) dat in 2020 start.
De visie van minister Schauvliege
Zowel minister Schauvliege als minister Borsus lichten een tipje van de sluier over hun visie op de landbouw na 2020. Zij spraken op Agriflandres op uitnodiging van de Boerenbond. Nobele initiatieven zoals een verjonging van de sector kwamen aan bod. Wat ook opviel was het sterke pleidooi om makkelijker steun toe te zeggen aan producenten die moeite hebben om hun producten af te zetten op de wereldmarkt. Maar de ministers reppen met geen woord over het ontwikkelen van een veerkrachtige, gediversifieerde landbouw met goed betaalde arbeidsplaatsen op het platteland. Terwijl net die maatregelen de bedrijven weerbaarder maken.
Steun voor schaalvergroting drukt prijzen
Wie heeft eigenlijk het meeste belang bij de steun? De landbouwers of de industrie erachter? Jaren werden landbouwers immers aangemoedigd om te investeren in enorme varkensstallen. De schaalvergroting blijkt eerder dan een goed inkomen voor de landbouwer, een groeiende druk op de prijzen te veroorzaken. Hetzelfde zien we gebeuren bij melkveehouders. Ooit weggezet als het witte goud, nu een sector in het rood.
Vandaag staan enorme investeringen in de pluimveehouderij hoog op de agenda. Zo is in West-Vlaanderen de laatste jaren de bouw van megastallen voor het houden van meer dan 4 miljoen bijkomende kippen vergund. De kans is groot dat ook deze bedrijven op termijn aan het subsidie-infuus moeten. Op deze manier worden Europese middelen gebruikt als een sociale zekerheid voor het in stand houden van verlieslatende landbouwpraktijken. Bovendien is het een onrechtstreekse subsidie voor de achterliggende industrie die beweert rendabel en concurrentieel te zijn.
Open geest
Een omslag is dus nodig. Blijven we gaan voor een model dat continu op zijn limieten botst, zowel economisch, ecologisch als maatschappelijk? Of gaan we voor de alternatieve keuzen en zetten we ons in voor een transitie naar een landbouw die een positieve stempel drukt op de maatschappij. We moeten dit debat met open geest kunnen aangaan.
