Vorige vrijdag organiseerde BBL een druk bijgewoonde studiedag over kernversterking. De open ruimte in Vlaanderen verstedelijkt aan een hoog tempo, dagelijks verdwijnt 6 ha voor nieuwe bouwwerken, vooral voor nieuwe woningbouw. Al meer dan 20 jaar trachten regeerakkoorden en allerlei beleidsplannen het tij te keren en bouwen in stads- en dorpskernen te promoten, toch verdwijnt het landelijk gebied in Vlaanderen nog steeds aan een hoog tempo. Die versnipperde bebouwing heeft nefaste gevolgen zoals files, luchtvervuiling, klimaatopwarming, overstromingen, hoge kosten voor openbaar vervoer, rioleringen en andere nutsvoorzieningen.
De oorzaak ligt bij de gewestplannen waarop 31% van de bouwgronden gelegen zijn in het buitengebied, in linten of verspreide bebouwing. Als de overheid de bestemming van die slecht gelegen bouwgronden wil wijzigen naar natuur of landbouwgrond, dan moet ze planschade betalen. De rekening daarvan kan aardig op lopen. Een systeem van verhandelbare bouwrechten kan daarvoor een oplossing bieden. Via verhandelbare bouwrechten kunnen de bouwrechten in slecht gelegen bouwzones geruild worden met bouwmogelijkheden op goed gelegen terreinen in of aansluitend bij de kernen. Door op deze locaties hoger en dichter bouwen te stimuleren, neemt het overaanbod aan bouwmogelijkheden buiten de kernen af. Ook minister Joke Schauvliege wil, in uitvoering van het regeerakkoord, een systeem van verhandelbare bouwrechten en planologische ruil onderzoeken.
Aan de hand van vijf voorbeelden van aangename woonbuurten toonden Bostoen, Re-Vive, BUUR, Stramien en Wienerberger op de studiedag verder aan dat er binnen de bestaande stads- en dorpskernen heel wat nieuwe mogelijkheden liggen. Zo kunnen we de nood aan nieuwe woningen opvangen, zonder de open ruimte verder aan te snijden.