In 2013 begint een nieuwe periode voor het Europese emissiehandelssysteem. Dit systeem, het vlaggenschip van de Europese Unie in de strijd tegen de broeikasgassen, regelt de uitstoot van de energie-intensieve industrie in Europa. De oorspronkelijke bedoeling van het emissiehandelssysteem na 2012 was om emissierechten grotendeels te veilen op de Europese emissiehandelsmarkt. Bedrijven zouden met andere woorden emissierechten moeten kopen voor alle CO2 die ze uitstoten, en zo gestimuleerd worden om hun uitstoot verder te reduceren. Onder druk van de industriële lobby werd, tijdens de onderhandelingen van het Europese energie- en klimaatpakket, het emissiehandelssyteem echter drastisch afgezwakt. Hoewel er geen enkel overtuigend bewijs is dat de aankoop van emissierechten de internationale concurrentiepositie van de industrie zou aantasten, werd aan zowat heel de industrie bij “uitzondering” beloofd om gratis emissierechten toe te kennen.
Vorige week stemden de Europese lidstaten in met de toekenningsregels voor deze gratis emissierechten. En wat blijkt? Dankzij intensief gelobby van Europa’s grootste vervuilers is ook de regelgeving voor het gratis bedelen van emissierechten drastisch afgezwakt ten opzichte van het ontwerpvoorstel dat de Europese Commissie een paar maanden geleden op tafel legde. Hierdoor zullen de staal, cement- en andere energie-intensieve bedrijven ook na 2013 veel te gul van gratis emissierechten worden voorzien. Doordat veel van deze bedrijven deze gratis rechten kunnen toevoegen aan een gigantisch overschot aan emissiekredieten uit de periode 2008-2012, zullen de grote vervuilers van Europa ongestoord verder CO2 de lucht in kunnen blazen tot 2020.
Door deze zoveelste afzwakking van het Europese emissiehandelssysteem staat dit Europese ‘vlaggenschip’ meer en meer op de helling. Of onze industrie er op de lange termijn wel bij zal varen, is de vraag. Willen onze Europese bedrijven op de wereldmarkt ook in de toekomst een rol van betekenis spelen, dan zullen ze hun emissies structureel moeten doen dalen.
Het ziet er overigens ook niet goed uit voor onze Vlaamse bedrijven. Uit het vorige week verschenen jaarverslag van de commissie benchmarking blijkt dat de energie-efficiëntie van onze bedrijven door de economische crisis drastisch verder verslechtert. Onze bedrijven scoren hierdoor voor het eerst minder goed dan de wereldtop. Ook vorig jaar werd al duidelijk dat de economische crisis dan wel mag leiden tot een absolute daling van CO2-emissies, maar dat deze crisis een nefast effect heeft op de energie-efficiëntie. En het is net die parameter die cruciaal is voor de omslag naar een lage koolstofeconomie. Het is dan ook essentieel dat bij de hervorming van het benchmarkingconvenant naar de aangekondigde klimaatconvenanten, de draad weer wordt opgepikt en dat ten volle wordt ingezet op het bereiken van een betere energie-efficiëntie.