Groene stroom niet langer een ‘leuk extraatje’

Paasmaandag zorgde voor ideale weersomstandigheden voor groene stroom. Zon en wind leverden samen 30% van de totale elektriciteitsvraag. Het groeiend marktaandeel van hernieuwbare energie wordt helaas maar wat graag aan de schandpaal genageld. De ene dag als oorzaak van peperdure elektriciteitsrekeningen omwille van de groenestroomcertificaten of het bijbetalen voor stroomoverschot. De volgende dag als de schuld van tè goedkope stroom die de gascentrales wegconcureert. De oorzaak van de discussie? Groene stroom levert een reële bijdrage aan onze energievoorziening, maar we blijven het beschouwen als een leuk extraatje.

Het is tijd om met een andere blik naar groene stroom te kijken. Vandaag vormt kernenergie de basis van ons elektriciteitssysteem. Andere stroombronnen moeten dansen naar de pijpen van deze oude reus. Eerst nemen we elektriciteit af van de kerncentrales en dan pas van andere energiebronnen. Als we kiezen voor 100% hernieuwbare energie in de toekomst moeten we de rollen omdraaien. Eerst gebruiken we alle groene stroom, dan pas komen andere energiebronnen aan zet. Kernenergie staat in de weg van de verdere ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen. De productie van de centrales kan amper afgestemd worden op het feitelijke energieverbruik en de permanent geleverde hoeveelheid wordt daarom gegarandeerd afgenomen door het net. Dat stugge karakter staat haaks op de flexibele aard van hernieuwbare energiebronnen die geen CO2 uitstoten én onze kinderen niet opschepen met een zware erfenis van langlevend nucleair afval.

Hernieuwbare energie verdient daarom de centrale rol in het elektriciteitssysteem. Aangezien groene stroom na het afbetalen van de investering gratis is, niet milieu-belastend en enkel afhankelijk van de wisselvalligheid van de weergoden, komt het voordeel van gegarandeerde afname toe aan hernieuwbare energie. Andere installaties vullen vervolgens het gebrek aan, in functie van de vraag.

Rol van gascentrales behouden

Flexibele aardgascentrales spelen in de overgang naar dat nieuw energiesysteem een cruciale rol, namelijk om de periodiciteit van hernieuwbare energie op te vangen. Zij kunnen gemakkelijk worden afgestemd op de elektriciteitsvraag. De redenering dat hernieuwbare energiebronnen een dreiging vormen door overcapaciteit op het net, kan dan ook overboord. Een dergelijk scenario kan zich alleen voordoen zolang we groene energie beschouwen als een ‘leuk extraatje’.

Omgekeerde logica

Eens de investering afbetaald is, levert hernieuwbare energie goedkope elektriciteit, zonder brandstof- of andere variabele kosten. Bij ideale weersomstandigheden de productie stilleggen van goedkope energie of de consument laten betalen voor stroomoverschot is de logica op zijn kop. De samenleving draagt de kosten om hernieuwbare energie mogelijk te maken. De baten van goedkope stroom komen dus ook toe aan diezelfde burger.

Windenergie