Niemand die nog twijfelt aan de invloed van landbouw - en zeker veeteelt - op het klimaat. Toch staat vleesproductie en -consumptie niet op de agenda in Parijs. En nu de gevolgen van de klimaatverandering steeds duidelijker worden, dringt ook een andere vraag zich op: wat zal de invloed zijn op onze landbouw?
Eten voor 10 miljard
In de EU was de landbouwsector in 2012 rechtstreeks goed voor 10% van de broeikasgasemissies. Dit voornamelijk door landgebruik, veeteelt en bemesting. In Europa daalt de uitstoot van de landbouwsector, maar daar staat tegenover dat die uitstoot wereldwijd stijgt: op globaal niveau is de landbouwsector samen met zijn invloed op veranderingen van landgebruik goed voor een vierde van de totale emissies. Bovendien voorspelt de VN dat de landbouwemissies tegen 2050 met 30% zullen toenemen.
Wie wind zaait zal storm oogsten?
In 2050 zal de landbouw dan ook 60% meer moeten produceren dan in 2006. Dit bij voorspelde veranderingen van consumptiepatronen in de wereld. Vooral de productie van veevoeder heeft hierbij een grote impact, en wel op de volgende vlakken:
- 26% van het ijsvrije aardoppervlak wordt gebruikt voor begrazing
- 33% van het akkerland wordt gebruikt voor de productie van veevoer
- 58% van de plantaardige biomassa die de mens beheert, gaat naar veevoer (gras, maïs, soja)
Nu al gebruiken we 78% van het landbouwoppervlak om voeder te produceren. Daarvan gaat een grote hap naar graslanden, maar een keuze voor een ander consumptiepatroon kan via veranderend landgebruik toch veel invloed hebben op de landbouwemissies.
De wind waait uit een andere hoek
De landbouwsector draagt niet alleen bij tot de klimaatverandering, maar ondervindt er ook als eerste de gevolgen van. Het MIRA-klimaatrapport voorspelt een aantal uitdagingen waar de landbouw in Vlaanderen mee te maken zal krijgen: er gaat minder water beschikbaar zijn, de erosie neemt toe, de ziektedruk ook.
Hoog tijd voor duidelijke keuzes dus. Hoe gaan we, in Vlaanderen én wereldwijd, gezond en genoeg voedsel produceren binnen de ecologische grenzen? De stand van zaken op dit moment: er is genoeg te eten voor 10 miljard, maar toch leven 800 miljoen mensen met honger. Ook wij in Vlaanderen hebben hier direct invloed op. Met de zesde grootste ecologische voetafdruk en het 4de hoogste calorieverbruik ter wereld, zijn we niet meteen de beste leerlingen van de klas.
Landbouw en natuur staan hierbij samen voor de uitdaging om in een regio met een enorm grote ruimtedruk stand te houden en in de toekomst duurzame voedselproductie mogelijk te houden. Hiervoor moeten we zowel de veerkracht van het ondersteunende ecosysteem als de socio-economische veerkracht van de landbouwsector versterken.