Steeds meer organisaties zijn het erover eens: de klimaattransitie zal enkel slagen als er niemand achterblijft. En dat stelt ons voor grote uitdagingen. Hoe maak je klimaatoplossingen namelijk sociaal én rechtvaardig? Hoe breng je het perspectief van mensen buiten jouw netwerk binnen in je project of organisatie? En hoe doe je dat op een kwalitatieve en impactvolle manier? Samen met Reset.Vlaanderen koppelen we drie tips aan boeiende cases uit de praktijk.
Vertrek vanuit een gedeelde visie
Elke organisatie heeft zijn eigen opdracht en eigenheid, maar er zijn altijd gedeelde doelen. Neem de ruimte om elkaar te vinden en elkaar van daaruit te versterken. Denk op voorhand goed na wie en wat je precies wil bereiken. Maar ook welke partners je daarbij kunnen helpen. Ga samen aan tafel zitten over je projectidee, luister naar elkaar en geef ideeën samen vorm.
Cruciaal is om de eigenheid van de organisaties en waar ze voor staan te bewaren. Verbind dus in verscheidenheid: neem alle ideeën evenwaardig mee en ga zo verder dan klimaatprojecten of -dossiers met een sociaal sausje, of omgekeerd.
Verhaal de natuurIn het project ‘Verhaal de natuur’ brengen mensen met een migratieachtergrond prachtige verhalen en poëzie over hun liefde voor de natuur. Een unieke samenwerking tussen Natuuracademie, FMDO en Antwerps stadsdichter Seckou Ouologuem die toont hoe divers de liefde voor de natuur is. “Het is niet zo dat ik met een uitgewerkt idee naar Leidy (FMDO) en Seckou (Antwerps stadsdichter) ben gestapt. We hebben het project van bij het begin samen vormgegeven, zowel inhoudelijk als financieel. Ieder had daarbinnen een eigen rol, maar we stemden elke stap die we namen altijd goed met elkaar af. Die open en betrokken aanpak is belangrijk. We zijn gelijkwaardige partners en dat maakt dat we alle drie volledig achter het project staan en eenzelfde enthousiasme delen.” (Wander Rooze Natuuracademie.) |
Zet kwetsbare mensen aan het stuur
Je kent maar de leefwereld waarin je zelf vertoeft. Durf te luisteren naar mensen die je wil bereiken. En zoek de juiste ondersteuning en methodiek om hen op een succesvolle manier een stem te geven. Enkel zo zal je je project of beleidsvoorstel aantrekkelijk maken voor de mensen voor wie het bestemd is.
Power Up in EekloMet het pilootproject Power Up tonen de Stad Eeklo en burgercoöperatie Ecopower hoe je lokaal werk kan maken van een structurele oplossing voor energiearmoede. Voor de zomer zullen 20 kwetsbare gezinnen in deze stad van lokale, hernieuwbare én betaalbare energie kunnen genieten. Ambitie is om op termijn 100 gezinnen te laten instappen. “Durf het gesprek aangaan en nieuwe maatregelen of een idee voor een project voor te leggen. Niet door gewoon te vragen: ‘Wat vinden jullie ervan?’, maar door een concreet beleidsvoorstel samen kritisch onder de loep te nemen. Daar leer je enorm veel van bij.” Fien Vanderbeke, stad Eeklo) |
Investeer ook financieel in participatie. Ga er niet zomaar vanuit dat mensen en organisaties automatisch vrijwillig kunnen ingaan op jouw vraag tot samenwerking. (Armoede)organisaties zijn bijvoorbeeld vaak klein en hebben geen grote studiedienst of middelen om rond bepaalde onderwerpen te werken. Kwetsbare mensen op hun beurt kunnen zeker een centje gebruiken voor de tijd die ze in jouw project steken. Beloon iedereen dus eerlijk voor hun inbreng.
Tweejaarlijks verslag Steunpunt ArmoedebestrijdingIn 2018 en 2019 voerde het steunpunt met talrijke mensen in armoede, lidorganisaties en partners gesprekken over armoede en duurzaamheid. Deze mensen werden betaald voor hun tijd en inbreng en dat maakt een enorm verschil: je voelt je als deelnemer niet alleen gewaardeerd en belangrijk, je hoeft je ook geen zorgen te maken om de vrije tijd die je misschien beter had kunnen spenderen. |
Zet mensen echt aan het stuur en vermijd zo dat je doelgroepen instrumentaliseert voor je eigen project. Reik daarvoor de juiste handvatten en tools aan opdat mensen zelf actie kunnen ondernemen en de verandering of doelstellingen van het project mee kunnen realiseren.
De Nieuwe SamenzweerdersMet dit project ondersteunt Reset.Vlaanderen werknemers om hun duurzaam idee op de werkvloer te realiseren. Ze worden niet alleen bevraagd, maar leren hun eigen idee ook in de praktijk te brengen. “Ik organiseerde uitwisselingsmomenten tussen collega’s over duurzaamheid en klimaatverandering. En over wat dit in de toekomst voor ons als werknemer kan betekenen. Reset gaf ons inzicht in veranderingsprocessen en stimuleerde ons om meerdere personen te betrekken bij de uitvoering van ons idee. Die aanpak was verrijkend en zorgde ervoor dat de veranderingen die we voor ogen hadden ook beter aansloten bij wat collega’s op de werkvloer nodig hebben." (Francis Grochoki, coördinator techniek bij metaalbedrijf Meco Metal) Lees meer over De Nieuwe Samenzweerders. |
Sluit partnerschappen met intermediairen
Bovenstaande tips in de praktijk brengen is niet altijd even evident: het is vaak moeilijk om deze (grote) doelgroepen te bereiken. Andere perspectieven willen horen is één ding, de juiste mensen vinden is iets anders. Zoek daarom op tijd toenadering tot intermediairen/doelgroepenorganisaties die voor jou belangrijk zijn.
Werknemers als Hefboom voor de Circulaire EconomieHoe kan de Vlaamse industrie klimaatneutraal worden? En hoe combineren we dit met duurzame tewerkstelling op lange termijn? Welke rol kunnen werknemers en vakbonden opnemen in dit verhaal? Met het project CHEF gingen Reset.Vlaanderen, BBL en IndustriAll Europe rond deze vragen aan de slag. “Omdat het niet altijd evident is om rechtstreeks met werknemers in contact te staan, zetten we een nauwe samenwerking met de Vlaamse vakbondscentrales op poten. Twee jaar lang gingen we met hen in gesprek en werd de klimaattransitie zo ook op de werkvloer een item. De impact van dit project ligt dus niet zozeer in de concrete resultaten, maar vooral in het proces dat we samen hebben doorlopen door over dit thema in gesprek te gaan.” (Karel Pype, Reset.Vlaanderen) |
Karel Pype (Reset.Vlaanderen) en Lisa Schouppe (Bond Beter Leefmilieu)
