Jeremy Wates waarschuwt: we moeten blijven vechten voor een sterke Green Deal (foto: EEB)

Jeremy Wates (EEB): “we moeten blijven vechten voor een sterke Green Deal”

Jeremy Wates waarschuwt: we moeten blijven vechten voor een sterke Green Deal (foto: EEB)

Bereikt Europa met de Green Deal een groen keerpunt? Wat zijn de voornaamste uitdagingen? En welk effect zal de coronacrisis hebben op de plannen? Het zijn vragen waarop Jeremy Wates, directeur van het European Environmental Bureau uitgebreid antwoordde tijdens Connect2change.

Waar moeten we de EEB situeren?

 

“In 1974 kwam Bond Beter Leefmilieu op het idee om samen met internationale milieuorganisaties uit negen verschillende Europese landen een federatie te vormen: het Europees Milieubureau (EEB). Vandaag bevat EEB meer dan 160 milieuorganisaties en representeert ze dus meer dan 30 miljoen individuen. EEB houdt sindsdien de vinger aan de pols bij het milieubeleid van de EU.”

Hoe zagen jullie het Europees milieubeleid evolueren sinds toen?

“Initieel was het Europees milieubeleid vooral ingegeven door de regularisering van de interne markt binnen de EU. Het leitmotiv: alle bedrijven toestaan om aan dezelfde voorwaarden handel te drijven. Het was toen dat de ‘better regulation agenda’ ontstond: zorg dat we zo efficiënt mogelijk werken en er zo weinig mogelijk administratieve lasten hebben voor bedrijven. Spijtig genoeg betekende die lage rapportering ook dat de milieustandaarden bedroevend laag waren.”

Flashforward naar vandaag: de mensen komen op straat

“2015 was een eerste kantelpunt. De commissie werd toen door twee externe gebeurtenissen voor het eerst echt uitgedaagd. Ten eerste: de internationale gemeenschap formuleerde de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Ten tweede: het klimaatakkoord van Parijs werd getekend. De druk op de EU nam hand over hand toe. Voor het eerst kregen milieuactivisten meer gehoor.”

“In 2019 kwam dan eindelijk het echte keerpunt: mensen kwamen op straat om klimaatactie te eisen, net in het jaar dat de Europese parlementsverkiezingen plaats vonden. Een groene golf walste over Europa. Ursula von der Leyen werd voorzitter van de Europese Commissie en presenteerde haar politiek programma met de Europese Green Deal als de eerste van zes prioriteiten.”

Applaus op alle banken. Zit jullie en ons werk erop?

“Helaas. Een aankondiging van de Green Deal is natuurlijk niet gelijk aan de uitvoering ervan”, verduidelijkt Wates. “Er is een duidelijke roadmap met mijlpalen om naartoe te streven, maar de Green Deal zelf is nog in ontwikkeling, waardoor het moeilijk te voorspellen is of ie succesvol zal zijn.”

Zijn er zaken die jou nu al zorgen baren in de voorgestelde strategieën?

“Toch wel. De kwaliteit van de voorgestelde strategieën varieert. Het circular economy action plan 2.0 wordt beschouwd als progressief, maar het industriebeleid is een teleurstelling. De biodiversiteitsplannen zijn niet slecht, en de farm-to-fork strategie heeft goede elementen, maar het is al bij al ook teleurstellend. De strijd is dus nog niet gestreden, en we zullen moeten vechten voor elke stap die we nog moeten zetten, om er zeker van te zijn dat men de ambities ook echt nakomt.”

Gooit corona nog roet in het eten?

“Door de pandemie die op deze gebeurtenissen volgde, ontstond er de bezorgdheid dat de Green Deal volledig op de achtergrond terecht zou komen. Gelukkig is dat niet gebeurd. Over het algemeen was de steun voor de Green Deal veerkrachtig. Het relancebeleid toonde dat mensen niet terug willen naar business-as-usual zoals het voor de pandemie was, maar eerder naar een build back better.”   

Welke concrete bezorgdheden heeft het EEB over de Green Deal?

“Het groen herstel krijgt veel steun, maar de vertaling naar concreet beleid blijkt moeilijker. EEB vraagt bijvoorbeeld om voorwaarden toe te voegen aan economische steunpakketten, en zo de doelstellingen van de Green Deal sneller te behalen. Von der Leyen verduidelijkte dat 37% van het Covid-steunfonds de Green Deal-doelstellingen zal helpen bereiken, maar ze is niet duidelijk over wat er zal gebeuren met de andere 63%. Als die hefboom de doelstellingen gaat tegenwerken, zijn we nog verder van ons doel. We mogen dus zeker hoopvol zijn over de stappen die op Europees niveau gezet worden, maar als milieubeweging moeten we ook uitermate waakzaam blijven.”

Klimaatbeleid #morgenbegintvandaag

Meer over Klimaatbeleid