Goed nieuws: in 2015 haalden we overal in België de Europese normen voor fijnstof. Toch is de lucht die we ademen nog niet gezond te noemen. Ook vandaag sterven in ons land elk jaar 10.000 mensen vroegtijdig ten gevolge van fijnstof. In heel Europa gaat het over meer dan 400.000 slachtoffers. Besluit: we hebben strengere normen nodig, in overeenstemming met de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Kinderen beschermen
Dat onze luchtkwaliteit erop vooruitgaat, is te danken aan maatregelen zoals roetfilters op voertuigen, strengere regels voor verwarmingstoestellen en schonere industriële productieprocessen. Zijn we dan goed bezig? Het antwoord: een beetje. Want we halen de Europese normen wel, maar die normen zijn minder streng dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voorstelt.
Dat komt omdat de Europese norm voor fijnstof een politiek compromis is tussen gezondheidsdoelstellingen en de economische kosten die daarvoor gemaakt moeten worden. De normen van de WHO zijn enkel gebaseerd op gezondheid, ook die van kwetsbare personen zoals zwangere vrouwen, kinderen of astmapatiënten.
Niet genoeg voor zwakke groepen
Een grootschalige Europese studie bij 350.000 mensen toonde duidelijk aan dat de Europese normen voor fijn stof veel te zwak zijn om de gezondheid te beschermen. Ook onder die normen treden heel wat gezondheidsproblemen op. Zo hebben zwangere vrouwen een groter risico op een baby met een te laag geboortegewicht. Door hun lagere afweer hebben kleine kinderen meer kans op allerlei luchtwegproblemen en een verminderde longfunctie op oudere leeftijd. En het aantal vroegtijdige overlijdens bij oudere mensen blijft hoog.
Om dergelijke gezondheidsproblemen te voorkomen, moet de Europese norm meer dan de helft lager liggen, in overeenstemming met de aanbevelingen van de WHO. Die WHO-normen halen we vandaag nog nergens in Vlaanderen.
Naar een kindnorm
Childproof, het platform van onder meer de Gezinsbond, Kom op Tegen kanker, Allergienet, BBL en een aantal artsen, roept de Europese en Vlaamse overheid op om de normen voor luchtkwaliteit aan te scherpen. Childproof vraagt dat de normen voor luchtkwaliteit worden afgestemd op de gezondheid van kinderen.
Een kindnorm dus. De huidige normen voor luchtvervuiling zijn gebaseerd op wat een gezond volwassen lichaam aankan. Maar omdat kinderen al veel sneller gezondheidsproblemen ondervinden, geven die normen een vals gevoel van veiligheid. Bovendien kunnen kinderen die opgroeien in verontreinigde lucht, ook later in hun leven gezondheidsproblemen ondervinden.
Elk kind heeft recht op een gezonde toekomst. Tijd om dat te garanderen en de normen aan te passen.