Begin deze week ging onze eigen minister Marghem heel even Trump achterna: de federale minister voor Leefmilieu en Energie wilde het klimaatdoel voor 2030 afzwakken. De uitspraken werden afgelopen dinsdag bijgesteld naar de vraag aan Europa om meer rekening te houden met de specificiteit van ons land. Niet nodig, want er is al te veel flexibiliteit om de te zwakke doelen voor 2030 te halen.
De Belgische positie over de verdeling van de Europese klimaatdoelstelling ligt al een half jaar vast. Op 20 juli 2016 stelde de Europese Commissie een verdeling voor van de Europese klimaatdoelstelling. België kreeg een doelstelling van 35% voorgeschoteld. De Vlaamse regering reageerde positief bij monde van ministers Schauvliege (CD&V) en Tommelein (Open Vld).
Tijdens de Europese Raad van milieuministers in oktober die daarop volgde, konden de lidstaten reageren op het Europese voorstel. De Belgische positie is intern afgeklopt en minister Schauvliege voerde het woord: ze onderschreef de doelstelling van -35% voor de non-ets (gebouwen, transport, landbouw) tegen 2030. Die doelstelling is ambitieus: België ligt helemaal niet op koers om ze te halen en zal het intern klimaatbeleid moeten versterken. Maar ze is afgeleid van een Europese doelstelling die niet volstaat om de opwarming te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius.
Dat minister Marghem (MR) een half jaar later het Belgisch standpunt in twijfel trok, kwam zeer onverwacht. De terugfluiting door premier Michel was dan ook terecht.
Flexibiliteit
Tijdens een persconferentie op dinsdagavond kwam er meer uitleg. De minister zou niet de doelstelling in vraag stellen (foutje van de woordvoerder), maar Europa wel vragen om rekening te houden met de specificiteit van België als transitland en te veel oude gebouwen.
Ook die vraag doet de wenkbrauwen fronsen. Het huidige Europese voorstel heeft al veel te veel flexibiliteit in de non-ETS doelstelling ingebouwd.
Bron: Transport & Environment
Meer flexibiliteit
België ijvert actief voor die flexibiliteitsmechanismen of achterpoortjes. Door die positie scoort België slechts 13de op een Europese ranglijst die de klimaatambitie van landen beoordeelt. De analyse komt van Transport & Environment en Carbon Market Watch (zie de tabel hierboven).
Zo steunt België het gebruiken van CO2-rechten uit de ETS-sector om de non-ETS doelstelling te halen. We scoren daarom maar 2 op 8 (zie het lichtgroene balkje). Wel vindt ons land dat die optie alleen mag gebruikt worden als het halen van de doelstelling in gedrang komt.
Vervolgens vindt België dat de CO2-opslag door bosbouw en landbeheer mag worden meegeteld om de klimaatdoelstelling te halen. Daarom scoren we amper 4/20 in de analyse van de twee Europese ngo’s (zie het lichtblauwe balkje).
Goed begonnen...
Tot slot is België ook voorstander van de manier waarop de Europese Commissie het startpunt voor de periode 2021-2030 wil berekenen. De gemiddelde CO2-uitstoot in de periode 2016-2018 zou dan gelden als startpunt in 2020 (het lichtblauwe puntje in de grafiek hieronder).
Bron: CAN Europe
Op die manier ligt het startpunt op papier hoger dan de uitstoot in realiteit. Zo beginnen landen met een overschot. Dat lakse startpunt komt België goed uit, aangezien het ernaar uitziet dat wij onze doelstelling niet zullen halen. Kortom, België moet zichzelf niet te veel op de borst kloppen. Het komt er op aan om in Europa voor échte ambitie te gaan en in België doeltreffende klimaatplannen voor 2030 vorm te geven.
