Minder rechtstreekse inkomenssteun, meer milieu in nakende deal over Europees landbouwbeleid

Eind deze maand moeten de Europese landbouwministers een akkoord bereiken over de ‘health check” (bijsturing) van het Europees landbouwbeleid (GLB). Het wordt een moeilijke oefening. In mei van dit jaar stelde de Europese Commissie voor om stapsgewijs steeds meer geld van de eerste pijler van het GLB (inkomenssteun) over te hevelen naar de tweede pijler (plattelandsbeleid).

Concreet wil de Commissie deze verplichte ‘modulatie’ (verschuiving van eerste naar tweede pijler) voor bedrijfstoeslagen vanaf 5000 euro stapsgewijs verhogen van de huidige 5 naar 13 procent tegen 2012 en van de hogere bedrijfstoeslagen wil ze een hoger percentage afromen. Voor de milieubeweging is deze verschuiving cruciaal: enkel via de tweede pijler kunnen de milieu-uitdagingen van landbouw en platteland worden aangegaan.

De landbouwcommissie van het Europees Parlement werkt echter tegen. Ze wil het eindpercentage beperken tot 7 procent. Ook lidstaten met overwegend grote landbouwbedrijven ijveren voor een verlaging van de voorgestelde modulatiepercentages. 

 

Een tweede heikel punt is de zachte landing van de “melkquota”, een systeem dat tegen 2015 zal verlaten worden. De Commissie stelde voor om de melkquota de komende vijf jaar telkens met 1 procent te verhogen en de situatie halfweg te evalueren en eventueel bij te sturen. Om tegemoet te komen aan de tegengestelde meningen van de lidstaten, stelde de Commissie nadien voor om maatregelen te voorzien waarop landen die een negatieve impact ervaren een beroep kunnen doen. De Commissie opperde zelfs de mogelijkheid voor de lidstaten tot oprichting van een melkfonds met middelen uit het plattelandsbeleid. Dit is voor de milieubeweging duidelijk een brug te ver. Als er dan nood is aan zoiets als een melkfonds, dan gespijsd vanuit de eerste pijler en niet met plattelandsmiddelen. Zo klinkt ook het voorstel van het Europees Parlement, die zelfs een Europees melkfonds wil oprichten, met middelen uit de eerste pijler. Belangrijk om weten is wel dat het Parlement inzake financiering van het landbouwbeleid geen medebeslissingsrecht heeft, maar enkel ideeën mag opperen.

Landbouw