Nog een extra reden om steden emissievrij te maken: het is goed voor de lokale economie. - © Artem Gavrysh

Minder uitstoot in steden = meer lokale economie

 Nog een extra reden om steden emissievrij te maken: het is goed voor de lokale economie. - © Artem Gavrysh

Dat lage-emissiezones (LEZ’s) bijdragen aan de luchtkwaliteit is algemeen bekend. Maar ze geven daarnaast ook een boost aan de lokale economie, zo blijkt uit een meta-analyse door Transport & Environment. Wanneer de LEZ-zones worden gecombineerd met maatregelen ten voordele van de zachte weggebruiker, zijn de effecten voor handelaars nog positiever.

Hoop voor kerst

Nu we opnieuw een door covid gedomineerde kerstperiode ingaan, klinkt de grootschalige meta-analyse van de Clean Cities Campaign (een initiatief van Transport & Environment) als een bijzonder hoopvolle boodschap: lage-emissiezones kunnen een reddingslijn vormen voor de getroffen lokale economieën in onze stadscentra.

Uit de verzamelde data en studies blijkt dat LEZ-zones in steden de kerstomzet fors doen stijgen: in Madrid stegen de uitgaven tijdens de kerstperiode van 2018 met 8,6% in het gebied dat binnen de LEZ viel, vergeleken met 3,3% in de stad als geheel.

In tegenstelling tot wat winkeleigenaren vaak denken bij het invoeren van een LEZ-zone, geven klanten die lopen, fietsen of het openbaar vervoer gebruiken over het algemeen méér uit dan automobilisten. 

Combinatie met zachte infrastructuur levert geld op

Wanneer de LEZ-zone wordt gecombineerd met investeringen in infrastructuur voor zachte weggebruikers, stijgen de lokale aankopen nog sterker. Dat had dan weer een impact op leegstand.

In Londen was de leegstand in de detailhandel 17% lager (in vergelijking met andere stadsdistricten) wanneer beide maatregelen werden gecombineerd. Een studie uit Bern toont aan dat het een goed idee is om parkeerplaatsen om te vormen naar fietsenstallingen: het levert 13% meer winkelbestedingen per vierkante meter op.

Hoe dat komt? In tegenstelling tot wat winkeleigenaren vaak denken bij het invoeren van een LEZ-zone, geven klanten die lopen, fietsen of het openbaar vervoer gebruiken over het algemeen méér uit dan automobilisten. 

In winkeldistricten in Londen gaven klanten die te voet kwamen maandelijks 215 pond uit, terwijl dat voor automobilisten en passagiers 206 pond was. In Berlijn bleek uit een recent onderzoek dat shoppers die gebruik maakten van actief of openbaar vervoer dit jaar 91% van de totale wekelijkse bestedingen voor hun rekening namen (te voet: 61%, openbaar vervoer: 16,5%, met de fiets: 13,5%). 

Inspiratie voor onze gemeenten

De conclusie is duidelijk: lage-emissiezones en andere maatregelen om wagens uit het stadscentrum te houden, zijn een goede zaak voor schone lucht, het klimaat én de lokale economie. Vlaamse steden en gemeenten weten alvast wat hen te doen staat. 

  1. Zorg voor ambitieuze lage-emissiezones en een duidelijk traject naar emissievrije mobiliteit tegen 2030

Duidelijkheid en voorspelbaarheid zijn van cruciaal belang om burgers en bedrijven in staat te stellen hun mobiliteit stapsgewijs aan te passen. Wat is daarvoor nodig? Duidelijke communicatie, gekoppeld aan informatie over eventuele financiële steun en vrijstellingen (bijvoorbeeld voor mensen die minder mobiel zijn). Cruciaal is een duidelijk, geleidelijk traject om tegen 2030 volledig emissievrije mobiliteit te bereiken.

  1. Herbestem de openbare ruimte voor actieve verplaatsingen en openbaar vervoer

Er moet meer ruimte komen voor actieve verplaatsingen en openbaar vervoer. Om een veilige afstand te kunnen bewaren tijdens de coronacrisis, kozen heel wat Europese grootsteden ervoor om fietspaden en trottoirs tijdelijk breder te maken. Op pleinen werden grotere terrassen aangelegd, ten koste van parkeerplaatsen. Waarom  trekken we die keuzes niet gewoon door? Zo maken we ruimte voor wandelen, fietsen en openbaar vervoer en geven we tegelijk zuurstof aan de lokale economie. 

  1. Zorg voor schone en betaalbare alternatieven

Als je mensen uit hun auto’s wil lokken, dan moet er een betaalbaar en gemakkelijk alternatief voorhanden zijn. Denk aan frequent openbaar vervoer (de Franse stad Lille koppelde de invoering van z’n LEZ-zone aan een investeringsplan in het openbaar vervoer van 2 miljard euro), of aan elektrische deelwagens. Bijzondere aandacht moet daarbij worden besteed aan de mobiliteit van gezinnen met een laag inkomen: zij moeten aanzienlijke korting krijgen op het openbaar vervoer. 

Luchtkwaliteit

Meer over Luchtkwaliteit