Splinternieuwe dieselwagens stoten in werkelijkheid drie maal meer stikstofoxiden (NOX) uit dan toegelaten volgens de euronormen. “De huidige Europese testcyclus faalt, want die geeft aan dat de nieuwe dieselvoertuigen voldoen aan de euronormen. Als je dieselwagens een realistisch parcours laat afleggen blijken ze een stuk slechter voor de luchtkwaliteit dan benzinewagens,” zegt Mathias Bienstman van Bond Beter Leefmilieu. “De federale en Vlaamse overheid moet daarom dringend dieselwagens minder aantrekkelijk maken. Zo verbeteren we de luchtkwaliteit en vermijden we een Europese boete waarvoor de Vlaamse belastingbetaler opdraait.”
In Vlaanderen halen we door de vele dieselvoertuigen de Europese normen voor de bescherming van de gezondheid voor NOX niet. We riskeren een veroordeling door Europa. “Het te veel aan dieselwagens in ons wagenpark is niet alleen dramatisch voor de luchtkwaliteit in Vlaanderen, ze riskeert ons een ook gepeperde rekening op te leveren. Europa houdt Vlaanderen in het vizier omwille van de hoge emissies voor stikstofoxiden,” vertelt expert Mathias Bienstman.
Euro 5 dieselwagens overschrijden NOX norm drie keer
Dieselwagens die momenteel op de markt komen, moeten voldoen aan de strenge Euro 5 normen voor emissies. De huidige testcyclus (NEDC), die nagaat of wagens beantwoorden aan de euronorm, faalt. Meer en meer recent wetenschappelijk onderzoek, onder andere van experts van de Europese Commissie, toont aan dat nieuwe dieselwagens in reële rijomstandigheden maar liefst drie keer meer vervuilende stoffen uitstoten dan de norm voorschrijft. Dat in tegenstelling tot benzinewagens die wel aan de norm beantwoorden.
Illustratie 1: normuitstoot (links) en reële NOX uitstoot van dieselwagens (rechts) Bron: Hausberger
Povere luchtkwaliteit door meer dieselwagens
In tegenstelling tot een breed gedeelde misvatting zijn het dus niet enkel oude dieselwagens of dieselwagens zonder roetfilter die veel vervuilen. Nee, moderne euro 5 dieselwagens met roetfilter hebben een NOX uitstoot die meer dan 10 maal hoger ligt dan die van gelijkaardige benzine wagens. NOX is toxisch en vormt mee ozon en fijn stof. Door de hoge uitstoot van stikstofoxiden en het abnormaal hoog aandeel dieselwagens in het Vlaamse wagenpark (73%), haalt Vlaanderen de Europese jaargrenswaarde voor NOX niet. Dieselvoertuigen zijn verantwoordelijk voor bijna 40% van de NOX-uitstoot in Vlaanderen. In de agglomeratie Antwerpen en in de meeste centrumsteden langs drukke wegen, wordt de maximale jaargrenswaarde voor gezondheid van 40 µg/m³ overschreden. De gevolgen voor de volksgezondheid zijn navenant. Stikstofoxiden, ozon en smog zorgen voor ademhalingsproblemen bij kinderen, ouderen en personen met aandoeningen aan de luchtwegen. De Vlaming verliest door de povere luchtkwaliteit gemiddeld één levensjaar.
Illustratie 2: overschrijding jaargrenswaarde NO2 (Bron: VMM)
Wie voor diesel kiest is op termijn mogelijk tweemaal de pineut
Omdat Vlaanderen de normen voor NOX niet haalt, diende het bij Europa een uitstelaanvraag in samen met een luchtkwaliteitsplan. In dat plan neemt de Vlaamse regering zich voor om de jaargrenswaarde te halen. Zo wil ze de samenstelling van het Vlaamse wagenpark in een aantal jaar drastisch omgooien, van 73% diesels nu naar 57% diesels in 2015. Het is echter nog niet duidelijk hoe Vlaanderen dat zal doen. Tijdens een recente hoorzitting in het Vlaams Parlement over de nieuwe Belasting op In Verkeerstelling (BIV) wezen experts van het VITO en de VUB er op dat de voorgestelde formule onterecht dieselwagens bevoordeelt. De formule gaat immers uit van de normuitstoot en niet van de werkelijke uitstoot voor NOX die 3 maal hoger ligt. Daardoor krijgen dieselwagens onterecht minder BIV aangerekend.
Mathias Bienstman: “Federaal en Vlaams beleid is nog steeds niet goed afgesteld op de bevinding dat te veel diesels in het wagenpark erg slecht is voor de luchtkwaliteit en het leefmilieu. Het Vlaams Parlement heeft nu gelukkig nog de kans om de meest recente wetenschappelijke bevindingen te verwerken in de nieuwe BIV. Zo heeft ze de middelen in handen om aan te sturen op een schoner wagenpark. ”