Nood aan slimme energiemeters?

De invoering van de “slimme meter” staat voor de deur. Een slimme meter is een elektronisch to estel dat onze huidige gas- en elektriciteitsmeters zou moeten vervangen. Op deze manier kunnen we ons energieverbruik veel beter opvolgen. Bovendien zullen onze verbruiksgegevens van op afstand kunnen gelezen worden. Er b estaan echter nog heel wat vragen over het nut en de noodzaak van de invoering van dergelijke slimme meters. Daarom organiseerde Vlaams minister van energie Freya Vandenbossche een ViA rondetafel over dit onderwerp. Uit het debat met verschillende stakeholders bleek dat, zowel vanuit sociaal als milieu-oogpunt, nog heel wat vragen rijzen over de mogelijke grootschalige invoering van slimme meters bij particulieren. De kost van de meter zou in sommige gevallen veel hoger kunnen oplopen dan de gerealiseerde besparing, wat niet echt de bedoeling kan zijn. Ook Bond Beter Leefmilieu nam deel aan dit debat. Je kan onze bijdrage hier raadplegen.

In de eerste plaats zouden we dankzij een slimme meter energie moeten kunnen besparen, doordat je dankzij dit toestel je energieverbruik veel beter en “in real time” kan opvolgen. Of een slimme meter écht zal leiden tot een effectieve energiebesparing is echter nog niet zo zeker. Zo is de vorm van feedback over je energieverbruiksgegevens essentieel. Bovendien is het nog maar de vraag of een energiebesparingseffect op termijn niet uitdooft.

 

 

Daarnaast wordt een slimme meter meestal ook in één adem genoemd met een slim net. Voor de integratie van de verschillende –variabele en flexibele- hernieuwbare energiebronnen, zal ons elektriciteitsnet moeten evolueren naar een soort decentrale ­structuur – vergelijkbaar met internet - waarvan de gebruikers niet alleen energie kunnen afnemen, maar ook kunnen opzetten. Dit net zal ‘slimmer’ moeten worden om met verschillende flexibele energiebronnen te zorgen voor een stabiele elektriciteitsvoorziening. Een slimme meter moet door middel van vraagsturing mee helpen om een goed beheer van zo een slim net mogelijk te maken. Zo kan bijvoorbeeld een signaal gegeven worden aan een elektrisch voertuig om stroom op te laden op momenten van hoge elektriciteitsproductie (bijvoorbeeld bij veel windenergie ’s nachts) of kan de diepvriezer opspringen op het moment dat er een lage elektriciteitsvraag is. Er is echter nog veel onduidelijkheid over de rol die slimme meters in een dergelijk netwerk kunnen spelen. Moet een slimme meter noodzakelijk bij elke afnemer worden geïnstalleerd? Of volstaat het om deze op een aantal knooppunten in het netwerk te plaatsen?

In ons land lopen momenteel een aantal proefprojecten om de kosten en baten van de invoering van slimme meters te evalueren. Europa vraagt aan de lidstaten om slimme meters te plaatsen, indien een maatschappelijke kosten-batenanalyse positief uitdraait. Voor Bond Beter Leefmilieu is het in elk geval essentieel dat deze milieudoelstellingen, samen met de sociale bekommernissen over de kosten en baten voor verschillende doelgroepen, centraal staan in de kosten-batenanalyse.