Vorige week keurde de Vlaamse regering een conceptnota goed over de zogenaamde ‘signaalgebieden’. Dat zijn gronden gelegen in overstromingsgevoelig gebied, die een ‘harde' bestemming kregen – wonen of industrie – en die nog niet bebouwd zijn. Het risico op overstromingen en de daarmee gepaarde gaande kosten zijn zo hoog dat bebouwing niet aangewezen is. In de conceptnota worden de grote lijnen uitgezet om de problematiek van deze signaalgebieden aan te pakken. Voor gebieden die beter niet bebouwd worden, roept de regering een nieuw instrument in het leven: de planologische ruil. Daardoor kan een perceel met een harde bestemming in een risicozone, geruild worden met grond met een zachte bestemming uit een veilig gebied. Dit is een belangrijke stap vooruit voor het waterbeheer in Vlaanderen.
Dit nieuwe instrument van de planologische ruil is vooral van belang voor de echte valleigebieden langs waterlopen, waar het risico op overstromingen te groot is en de kosten voor het beveiligen van woningen hoger liggen dan de waarde van de woningen. Bedoeling is om dit nieuwe instrument van de planologische ruil te verankeren in het nieuwe decreet over de landinrichting. De planologische ruil kan dan gekoppeld worden aan een ruimtelijk uitvoeringsplan, of aan een zogenaamde herverkaveling uit kracht van wet.
Voor natte gebieden waar het overstromingsrisico eerder beperkt is en bebouwing onder strikte voorwaarden kan worden toegelaten, zoekt de regering via aangepaste stedenbouwkundige regels naar aangepaste bouwwijzen, zoals paalwoningen of woningen zonder kelders. Dit zou geregeld worden via een stedenbouwkundige verordening of via een erfdienstbaarheid van openbaar nut.
In een eerste fase werden door de bekkensecretariaten 135 prioritaire signaalgebieden met een oppervlakte van ongeveer 2.500 ha gedetecteerd, op een totaal van 11.000 ha signaalgebieden. Een eerste reeks daarvan (bijna 1.400 ha) wordt nog dit jaar aangepakt: ofwel met een ruimtelijk uitvoeringsplan, ofwel met een herverkaveling ofwel via voorschriften voor adaptief bouwen. De bekkenbesturen hebben al een herbestemming gesuggereerd voor 571 ha. De andere prioritaire gebieden staan op de planning voor volgend jaar.