In 2009 namen Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt stelling in tegen de plannen om het Schipdonkkanaal te verbreden. Morgen vindt in het Vlaams Parlement een (zoveelste) debat plaats over het kanaal, naar aanleiding van een aantal “nieuwe” studies. BBL en Natuurpunt hebben kennis genomen van deze studies, maar zijn bepaald niet overtuigd.
In 2009 stelden we al:
“De Vlaamse regering moet dit project afblazen. In plaats van te investeren in de enorme infrastructuurwerken voor Seine-Schelde-West, moet de overheid werk maken van een toekomstgericht waterbeheer voor het Scheldebekken. Voor de ontsluiting van Zeebrugge moeten naast de voorziene weginfrastructuur, de estuaire vaart en het spoor uitgebouwd worden. Daar bestaat wel maatschappelijke eensgezindheid over”.
De organisaties staan vandaag nog steeds achter deze conclusies. De “nieuwe” studies die de afgelopen maanden op tafel zijn gekomen, kunnen immers niet overtuigen.
De waterbalans-studie vertoont grote mankementen: In 2009 vroegen we om “de huidige en toekomstige waterbalans van het Schelde-bekken en de watervragen van de verschillende gebruikers in kaart te brengen, rekening houdend met de klimaatverandering en de diverse in onderzoek zijnde nieuwe projecten”. Dit is NIET gebeurd: de studie houdt geen rekening met effecten van klimaatverandering (30 tot 70% minder water in droge periodes), noch van geplande infrastructuurwerken in bvb Noord-Frankrijk of van de nieuwe zeesluis in Terneuzen. Hierdoor zal er veel minder water beschikbaar zijn, zeker in droge periodes. Dit is problematisch voor bvb landbouw en natuur. Bovendien is de watervraag voor landbouw en natuur niet in kaart gebracht (in tegendeel, ze wordt als onbestaande beschouwd). We kunnen deze studie dan ook bezwaarlijk ernstig nemen.
De “Synthese Hinterlandontsluiting Haven van Zeebrugge” geeft geen enkel antwoord op de vragen die in 2009 bij de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) werden gesteld. We herinneren eraan dat de (volgens ons té optimistische) MKBA uit 2009 aangaf dat het project, vanuit het standpunt van Vlaanderen enkel batig is
· én onder een economisch scenario van hoge groei (!)
· én indien het aandeel van estuaire vaart / spoor niet groter is dan voorzien
· én indien de bouwkosten niet hoger liggen dan voorzien
· én indien de problemen inzake bijkomende grondinname, natuur, verzilting, waterbalans, leefbaarheid en/of landschapsherstel niet tot bijkomende kosten leiden.
De huidige studie focust enkel op voorspellingen inzake trafiek. Trafiek “as such” is echter bepaald geen parameter om maatschappelijke meerwaarde in te schatten.
Men is er nooit in geslaagd om nut en noodzaak van dit project overtuigend aan te tonen. In de huidige economische (en budgettaire) situatie is het afsluiten van deze onzinnige discussie de enige verstandige optie.
De ecohydrologische studie tenslotte komt tot de conclusie dat “De te verwachten ecologische effecten van deze grondwaterpeilstijging en verzilting zijn niet van die aard dat ze niet te beheersen of te milderen zijn”, maar vult dat aan met drie volle pagina’s “verdere bemerkingen”, die illustreren hoeveel onzekerheid er bij deze stelling nog staat.
De studie slaagt er niet in om de randvoorwaarden helder te maken voor de bescherming van de natuur in het gebied, en houdt ook geen rekening met de natuur in een ruimere zone die afwatert via de kanalen. Dat maakt dat ook na deze studie niet duidelijk is welke “beheersmaatregelen” of “milderende maatregelen” exact aan de orde zijn, en dus ook niet wat de (grootteorde van) kost daarvan zou zijn, of de impact op het watersysteem.
Conclusie: de initiatiefnemers slagen er (nog steeds) niet in om aan te tonen dat dit project economisch zinvol of vanuit waterbeleidsperspectief haalbaar is. De voorliggende studies dragen ter zake ook weinig bij. Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu vragen (nog maar eens) om deze slechte soap te stoppen en de schaarse overheidsmiddelen in zinvolle zaken te investeren.