Vorige week vernietigde de Raad van State de milieuvergunning voor het shoppingcentrum van Uplace. Bond Beter Leefmilieu, de Brusselse Raad voor het Leefmilieu en Greenpeace zijn blij met deze beslissing. En met ons het provinciebestuur van Vlaams-Brabant, de gemeentebesturen van Vilvoorde en Leuven, Unizo,… Al deze partijen trokken naar de Raad van State omdat het shoppingcentrum grote verkeersproblemen zal veroorzaken, de luchtvervuiling sterk zal doen toenemen en winkels uit de centra zal wegzuigen.
Meer files
De nieuwe shoppingmall van Uplace verwacht jaarlijks acht miljoen bezoekers, wat overeenkomt met 25.000 voertuigbewegingen per dag. En dat uitgerekend op een van de grootste congestiepunten van het land. Door het Uplace-project zouden duizenden mensen dagelijks nog langer en meer in de files staan. Ook het sluipverkeer in de dorpen rondom zou onvermijdelijk toenemen.
Verslechtering luchtkwaliteit
Die bijkomende verkeersstroom zou nefast zijn voor de nu al slechte luchtkwaliteit in de regio, waar vooral het ultrafijn stof en de verzurende stikstofoxiden in zorgelijke concentraties voorkomen. Deze twee vormen van luchtvervuiling zijn vooral gelinkt aan het steeds toenemende autoverkeer. Die slechte luchtkwaliteit was de voornaamste reden waarom de gewestelijke milieuvergunningscommissie een negatief eindadvies voor de milieuvergunning afleverde aan minister Schauvliege. De vergunning die de minister desondanks afleverde, is nu door de Raad van State vernietigd.
Partijdigheid
De Raad van State vernietigde de milieuvergunning omdat de Vlaamse regering niet onpartijdig gehandeld heeft bij de beoordeling van de vergunningsaanvraag. In de brownfieldconvenant, de overeenkomst tussen de Vlaamse regering en Uplace voor de sanering van de gronden, is immers opgenomen dat de milieuvergunning enkel geweigerd kan worden om ‘redenen van groot openbaar belang’ of omwille van ‘niet remedieerbare milieuproblemen’. Die bepaling is veel strikter en gaat veel verder dan wat in de milieuwetgeving is voorzien. Daardoor was de regering quasi-verplicht de milieuvergunning af te leveren en kreeg Uplace een voorkeursbehandeling ten opzichte van andere projecten die een milieuvergunning nodig hebben.
Op de agenda van de nieuwe regering
De bewering van Uplace dat ze snel een nieuwe milieuvergunning zullen krijgen, lijkt dan ook vooral wishfull thinking. De brownfieldconvenant wordt door dit arrest immers onbruikbaar. Als nu gewoon een nieuwe vergunning wordt aangevraagd, zal die om dezelfde reden opnieuw vernietigd worden. De regering zal dus eerst een nieuwe brownfieldconvenant moeten opstellen, waaruit de bekritiseerde passages worden geschrapt. En zo belandt het dossier op de agenda van de nieuwe Vlaamse regering.
Nog twee andere shoppingcentra in de pijplijn
Helaas is het shoppingcentrum van Uplace geen alleenstaand dossier. Zo is er ook nog het project Docks, vroeger Just Under The Sky genoemd, een nieuw shoppingcenter naast de Van Praetbrug, waar de A12 de hoofdstad binnenkomt. In drukke periodes verwacht Docks 155.000 bezoekers per week, waarvan 70 % met de auto komt. De dagelijkse files aan de Van Praetbrug zullen door het shoppingcenter nog toenemen. Hoe dit te rijmen valt met de ambitie van de Brusselse regering om het autoverkeer tegen 2018 met 20% te verminderen, is een raadsel. Bovendien gaat de luchtmeter in deze zone nu al zwaar in het rood. Ook tegen dit project werd door de milieuverenigingen een procedure opgestart bij de Raad van State. Hopelijk laat de uitspraak niet te lang op zich wachten, want de projectontwikkelaar startte reeds met de funderingswerken.
NEO
En dan is er nog het project NEO, een shoppingcenter van 72.000 m² op de Heizelvlakte. Ook dit megalomane project betekent een gevaar voor de bestaande handelskernen in Brussel en de Rand en gaat voor nog meer files en dus luchtverontreiniging zorgen rond de Brusselse ring. Vanuit de milieuverenigingen werd vorig jaar bezwaar ingediend tijdens het openbaar onderzoek voor de wijziging van het Brussels Gewestelijk Bestemmingsplan. Voor dit project moeten de bouw- en milieuvergunning nog worden aangevraagd.
BBL, BRAL en Greenpeace roepen de nieuwe Vlaamse en Brusselse regeringen op om de ondoordachte plannen voor nieuwe shoppingcentra langs de Brusselse ring op te bergen en eindelijk samen werk te maken van een kernversterkend winkelbeleid in Brussel en de gemeenten van de Vlaamse rand. Winkels horen thuis in de stadscentra, niet langs de autostrade.