Recyclagecijfers verpakkingen stelselmatig overschat

Huishoudelijke verpakkingen worden veel minder goed gerecycleerd dan wordt aangenomen. Dat blijkt uit een cijferstudie die Bond Beter Leefmilieu (BBL) deed in het kader van de discussie rond statiegeld. Door verkeerde veronderstellingen in de rapportages wordt de recyclage van verpakkingen mogelijk met tientallen procenten overschat. Voor BBL is dat een belangrijk argument om statiegeld in te voeren en zo de recyclage van petflessen en blikjes gevoelig te verbeteren. Bond Beter Leefmilieu pleit ook voor het maken van nieuwe afspraken over een betrouwbaardere rapportering van de recyclagecijfers.

Kunstmatig hoge en overschatte recyclagecijfers

In het kader van de actuele discussie rond statiegeld bestudeerde Bond Beter Leefmilieu  de stromen pet en blik (aluminium en staal) waar drankflessen en blikjes van worden gemaakt.

“Fost Plus is de organisatie die instaat voor de promotie, coördinatie en financiering van de selectieve inzameling, sortering en recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval in België. Ze rapporteert ook over het niveau van de recyclage. Bij de berekeningen vergelijkt Fost Plus de hoeveelheid ingezamelde verpakkingen met de hoeveelheid verpakkingen die de bij Fost Plus aangemelde drankenproducenten op de markt hebben gebracht. Dit leidt tot kunstmatig hoge recyclagecijfers,” zegt Rob Buurman van Bond Beter Leefmilieu. 

Drie factoren zorgen volgens BBL voor kunstmatig hoge en overschatte recyclagecijfers:

  • Ongeveer 5-10% van de drankverpakkingen in het afval zijn door consumenten aangekocht in het buitenland en zijn niet afkomstig van leden van Fost Plus;
  • Zo’n 8% van de verpakkingen op de Belgische markt komen van fabrikanten die niet zijn aangemeld bij Fost Plus. Dit zijn de zogenaamde freeriders. Deze verpakkingen worden ingezameld via de blauwe zak en opgeteld bij de recyclagecijfers;
  • De berekeningen gaan ervan uit dat alles wat wordt uitgesorteerd, ook wordt gerecycleerd. Voor pet leidt dit tot een overschatting van circa 6%.

Daarnaast worden aluminium en blik afkomstig van verbrandingsovens opgeteld bij de recyclagecijfers van verpakkingen, ongeacht of de metalen van verpakkingen afkomstig zijn. Het exacte effect hiervan is evenwel onbekend.

“Overschatting van recyclagecijfers werkt als rem op verdere initiatieven”

“Door de kunstmatig hoge recyclagecijfers lijkt het net alsof Vlaanderen zijn zaakjes perfect voor elkaar heeft. In werkelijkheid is er nog een wereld te winnen. Door bijvoorbeeld statiegeld in te voeren kan de recyclage van pet en blik gevoelig verbeteren. Zonder betrouwbare cijfers kan de overheid bovendien geen goed beleid voeren. Met Fost Plus moeten nieuwe afspraken worden gemaakt over betrouwbare rapportering,” besluit Rob Buurman.