Het Vlaamse klimaatbeleid is een flop. Dat concludeert de milieubeweging op basis van niet eerder vrijgegeven cijfers van VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF en Greenpeace konden de hand leggen op een studie waaruit blijkt dat de uitstoot van broeikasgassen, de belangrijkste oorzaak van de klimaatverandering, zo goed als niet afneemt. Volgens de studie zal Vlaanderen al vanaf 2013 de Europese emissiereductie doelstellingen niet meer kunnen nakomen met het huidige klimaatbeleid. De verenigingen formuleren 11 beleidsvoorstellen voor het nieuwe Vlaamse klimaatbeleidsplan 2013-2020 die de negatieve trend kunnen doen keren.
“De poolkappen smelten aan een ongezien tempo maar de Vlaamse regering laat het klimaat verder verdrinken,” zegt Mathias Bienstman van Bond Beter Leefmilieu “Zelfs de weinig ambitieuze Europese doelstellingen voor minder vervuiling zullen verre van gehaald worden. Het aankomende Vlaamse klimaatbeleidsplan 2013-2020 biedt een laatste kans om het tij te keren.”
De Europese Effort Sharing Decision (ESD) legt aan België een -15% CO2eq. doelstelling tegen 2020 op in vergelijking met 2005 in de sectoren buiten de Europese emissiehandel (niet-ETS). Het betreft de sectoren gebouwen, transport, landbouw en kleinere industriële installaties. De emissietrend van de niet-ETS in Vlaanderen tot 2020 wijkt sterk af van die doelstelling, zoals de grafiek op basis van prognoses van de Vlaamse instelling voor technologisch onderzoek (VITO) aantoont. Reeds vanaf 2013 overschrijden de emissies het door Europa opgelegde lineaire reductiepad, waarbij de kloof steeds verder toeneemt tot 2020.
Studie van VITO: 24 miljoen ton te veel
Uit de studie van VITO blijkt dat Vlaanderen tussen 2013 en 2020 maar liefst 24 miljoen ton te veel broeikasgassen uitstoot in de niet-ETS, of ongeveer de helft van de jaarlijkse uitstoot in die sectoren. Aan dat teveel aan vervuiling hangt een prijskaartje: bij een koolstofprijs van 10 euro zal de Vlaamse regering 240 miljoen euro moeten ophoesten om emissierechten te kopen.
Klimaatbeleidsplan 2013-2020
Dit najaar moet de Vlaamse overheid het klimaatbeleidsplan voor de periode 2013-2020 afronden, bestaande uit een mitigatie- en adaptatieplan. Het mitigatieplan moet maatregelen bevatten die wél kunnen instaan voor de noodzakelijke uitstootreducties in de niet-ETS en die deel uitmaken van een aanpak die werkt op de lange termijn. De milieubeweging pleit ervoor om tussen 2013 en 2020 de Vlaamse niet-ETS uitstoot met minstens 21% terug te brengen of 35 miljoen CO2eq. ton minder dan de huidige prognoses, in lijn met een -30% doelstelling op Europees niveau. Zulke meer ambitieuze doelstellingen voor de industrielanden zijn nodig om klimaatchaos te voorkomen: -30% tegen 2020 en -95% tegen 2050.
“Het komende half jaar is het moment van de waarheid. De Vlaamse regering moet nu met een geloofwaardig klimaatbeleidsplan komen dat de uitstoot de komende jaren naar beneden brengt. Dit zal niet alleen het klimaat ten goede komen maar ook positieve effecten hebben op de werkgelegenheid en de volksgezondheid.” zegt Jan Vandermosten van WWF.
11 maatregelen
Om niet alleen stil te staan bij wat misloopt, maar constructief mee aan oplossingen te werken, schuift de milieubeweging 11 klimaatmaatregelen naar voren die cruciaal zijn om de negatieve emissietrend in de verschillende niet-ETS sectoren om te buigen.
De voorgestelde maatregelen zijn complementair met het federaal en Europees klimaatbeleid. Ze zijn een noodzakelijk onderdeel van een veel ruimer pallet aan maatregelen dat nodig is om de Vlaamse niet-ETS emissies met 21% te reduceren tegen 2020.
“De Vlaamse vervuiling door broeikasgassen met 21% terugbrengen tegen 2020 is haalbaar en betaalbaar, maar vergt politieke moed. De Vlaamse regering Peeters II moet een slimme mix van stimulerende en sturende instrumenten hanteren om de gebouwen energiezuinig te maken, het vervoer over de weg terug te brengen en de veehouderij minder klimaatschadelijk te maken.” concludeert Jasmin Lauwaert van Natuurpunt.
11 maatregelen voor het volgende klimaatbeleidsplan 2013-2020
|
Maatregel |
Reductiepotentieel 2020 Vlaamse non-ets* |
|
|
1 |
Isolerende beglazing en een efficiënte verwarming voor alle huurwoningen in 2020 |
-2% |
|
2 |
Nieuwbouw bijna energie neutraal in 2017 |
-1% |
|
3 |
Stimuleer totaalrenovaties en wijkgerichte aanpak |
-2% |
|
4 |
Sturende kilometerheffing voor vrachtwagens |
-1% |
|
5 |
Sturende kilometerheffing voor personenwagens |
-2% |
|
6 |
Ambitieus beleid voor (elektrische) fietsen |
-1% |
|
7 |
Financiële prikkels voor methaan- en lachgasreductie in de veehouderij |
-1,5% |
|
8 |
Meer plantaardige consumptie |
-2% |
|
9 |
Meer energiebesparende investeringen in de industrie |
-1% |
|
10 |
Volop gaan voor inzet restwarmte |
-0.5% |
|
11 |
Uitfaseren gevaarlijke F gassen |
-1% |
|
Resultaat 11 maatregelen op Vlaamse non-ets emissies |
-15% |
|
|
+ ander Vlaams, Federaal en Europees beleid |
-21% |
|
|
* |
reductiecijfers op basis van Vito rapport ‘Ondersteuning bij de ontwikkeling van het Vlaams Klimaatbeleidsplan’ voor de Vlaamse overheid, behalve de cijfers in cursief die ambitieuze streefwaarden uitdrukken |