Deze week bleek dat de regeringsonderhandelaars eraan denken om de levensduur van de kernreactoren Doel 1 en Doel 2 te verlengen. Normaal gezien moeten de oudste kerncentrales van België dicht in 2015. Doel 1 zou stoppen met productie in februari en Doel 2 in december. Dan hebben ze de pensioengerechtigde leeftijd van veertig jaar bereikt. De onderhandelende partijen stellen het openhouden van Doel 1&2 voor als een oplossing voor het nijpend bevoorradingstekort. Het lijkt logisch. Elektriciteitscentrales die schijnbaar perfect werken, sluiten we toch niet op het moment dat het licht dreigt uit te gaan?
Maar, schijn bedriegt. Het is absoluut niet zeker dat Doel 1 en Doel 2 elektriciteit zullen kunnen produceren de komende drie winters. Dat wordt nu ook door Electrabel en het agentschap voor nucleaire controle (FANC) bevestigd. Er zijn verschillende hordes die het rekken van de levensduur van Doel 1 en Doel 2 niet evident maken:
Om de kerncentrales langer open te houden, is er nieuwe splijtstof (brandstof) nodig. Die is er vandaag niet. Splijtstof bestellen zou minstens 18 maanden in beslag nemen. Dat de kernreactoren tijdig over brandstof beschikken om ons de cruciale winter van 2015-2016 te helpen overbruggen, is dan ook zeer onwaarschijnlijk.
Om langer te blijven produceren dan voorzien, hebben Doel 1 en Doel 2 een nieuwe vergunning nodig. Die krijgen ze enkel nadat het FANC voldoende garanties krijgt dat de centrales technisch in orde zijn en dat ze veilig stroom kunnen blijven produceren. Het proces om zo’n vergunning te krijgen, neemt al gauw verschillende maanden in beslag.
Naar aanleiding van de kernramp in Fukushima ondergingen onze kerncentrales een extra veiligheidscheck aan de hand van stresstests. Die testen leidden er uiteindelijk toe dat de scheurtjesreactoren Doel 3 en Tihange 2 moesten worden stilgelegd. Doel 1 en Doel 2 kregen naar aanleiding van de stresstests van het FANC een reeks aanbevelingen om hun veiligheid te verbeteren. Uit een recent rapport van het FANC blijkt dat een groot deel van die maatregelen nooit genomen zijn. Dit werd niet meer noodzakelijk geacht omdat de centrales toch zouden sluiten in 2015. Om de aanbevelingen nu nog te implementeren zouden 2 tot 3 jaar nodig zijn. In 2012 beval een kritische, onafhankelijke analyse van de stresstests zelfs de onmiddellijke sluiting van Doel 1 en Doel 2, omdat de risico’s te groot zouden zijn. De oude reactoren zijn bijvoorbeeld niet uitgerust met een gefilterd ventilatiesysteem om radioactieve gassen af te laten ingeval een incident zich voordoet.
De levensduur van Doel 1 en Doel 2 rekken, zal door die benodigde investeringen veel geld kosten. Naar schatting gaat het om minstens 600 miljoen euro per reactor. Electrabel liet in een niet mis te verstane reactie dan ook al weten dat een levensduurverlenging minstens tien jaar moet duren, om uit de kosten te geraken. Bovendien zal de energiegigant maar al te graag de afroming van de nucleaire rente opnieuw in vraag stellen.
Een snelle doorstart van Doel 1 en Doel 2 voor langere termijn, lijkt dus zeer onwaarschijnlijk. Een levensduurverlenging die in het beste geval pas over ettelijke maanden, misschien zelfs jaren, kan doorgevoerd worden, biedt geen soelaas voor de problemen met de bevoorradingszekerheid de komende winters. Bovendien houdt het oprekken van de levensduur van centrales met tien jaar enorme veiligheidsrisico’s in.
Greenpeace riep de onderhandelaars in de Wetstraat op het matje en had daar dan ook alle redenen toe.