Op 12 december neemt de Europese Raad positie in over de aanscherping van de reductiedoelstellingen voor broeikasgassen van -40% naar minstens -55% en over de nieuwe klimaatwet die klimaatneutraliteit tegen 2050 vooropstelt. Komen de verschillende overheden van ons land tot overeenstemming? Of moet ons land zich noodgedwongen weer onthouden?
De nieuwe federale regering maakte begin oktober een statement door de steun voor de verhoogde Europese reductiedoelstellingen tot -55% en klimaatneutraliteit tegen 2050 op papier te zetten. De plannen van Brussel en Wallonië zijn in lijn met de federale. De Vlaamse visie daarentegen, hinkt achterop.
Ze engageert zich slechts tot een vermindering van minstens 80% van de uitstoot van broeikasgassen in Vlaanderen tegen 2050 en aarzelt nog om de verhoogde Europese doelen te steunen. Hopelijk komt daar snel verandering in.
Volg de wetenschap
Als we de opwarming van de aarde willen beperken onder de 2°C, zoals we afspraken in het Parijsakkoord, is klimaatneutraliteit tegen 2050 een absolute must. Daarover zijn alle wetenschappers het eens. De huidige Europese reductiedoelstelling van -40% tegen 2030, volstaat niet om op koers te blijven. De Commissie stelt dat we de komende tien jaar een paar versnellingen hoger moeten schakelen als we dat einddoel binnen bereik willen houden. Meer nog, tal van studies wijzen aan dat Europa eigenlijk zelfs naar -65% broeikasgasuitstoot zou moeten gaan. Daar zijn veel voordelen aan verbonden: propere lucht, werkgelegenheid en een stevige besparing op de kosten van fossiele brandstoffen.
Een ambitieus klimaatbeleid voeren is niet enkel nodig om ons te behoeden voor droogtes, overstromingen, hittegoven en een stijgende zeespiegel. Het kan ons ook uit de economische crisis trekken die volgde op COVID19. Concreet: de omslag naar een circulaire en hernieuwbare economie kan België tot 65.000 nieuwe jobs opleveren in de renovatie- en energiesector en in de industrie.
Een impactanalyse op Europees niveau toonde alvast aan dat de voordelen groot zijn, dat het economisch haalbaar is en dat het zekerheid biedt aan investeerders.
Vlaanderen talmt
De reductie met minstens 55% is nog geen uitgemaakte zaak in de Europese Raad, waar een beslissing met unanimiteit nodig is. Hoewel de ons omringende landen voorstander zijn, hebben heel wat Oost-Europese landen zich nog niet expliciet uitgesproken. Ook de Belgische positie is nog niet afgeklopt. En ook daar is unanimiteit nodig.
Hoewel de Vlaamse regering zich inschrijft binnen de Europese klimaatambitie voor 2050, aarzelt ze om consequent te zijn en de versnelling in te zetten naar 2030. Vlaanderen blijft hameren op de nood aan een impactanalyse van die verhoogde doelstellingen per lidstaat en wil ook beter weten hoe de verdeling per land er zal uitzien bij een Europese doelstelling van -55%. Een impactanalyse op Europees niveau (door de Europese Commissie) toonde alvast aan dat de voordelen groot zijn, dat het economisch haalbaar is en dat het zekerheid biedt aan investeerders.
De hamvraag is dus of Vlaanderen op de rem zal blijven staan, en België opnieuw noodgedwongen aan de zijlijn moet blijven. Dat zou een spijtige zaak zijn. Wie zich onthoudt, kan moeilijker voorwaarden stellen tijdens de discussies. Nochtans zijn die randvoorwaarden en bijkomende maatregelen op Europees niveau niet minder belangrijk dan de doelstelling zelf: lidstaten kunnen de Europese Commissie vragen om aangescherpte CO2-doelstellingen voor personenwagens, een Europese vliegtuigtaks, of strengere productnormen. Ook niet onbelangrijk: het Europees Parlement trekt al hard aan de kar en vraagt om de doelstelling op te trekken tot 60% uitstootreductie tegen 2030.
Brede steun vanuit bedrijfsleven en burgers
Meer ambitie is alvast wat ook heel wat Belgische bedrijfsleiders en burgers vragen. Zo schaarden in 2019 meer dan 400 captains of society zich achter een ambitieuzer klimaatbeleid met de actie Sign for My Future. Deze zomer wees een brede coalitie van ondernemingen, milieuorganisaties en middenveld op de enorme economische kansen die een scherp renovatiebeleid kan bieden. Maar liefst 72% van de Belgen is bereid zijn steentje bij te dragen in de overgang naar een klimaatneutrale samenleving en 63% is bereid te investeren in klimaatoplossingen die hij kan terugverdienen.
Weer in de kopgroep komen
Door de verlamde houding van België de laatste jaren, laten landen met een progressieve klimaatagenda ons steeds vaker links liggen. Coalities worden gesmeed zonder de Belgen erbij. Posities krijgen we slechts kort op voorhand zodat we niet meer kunnen wegen op de inhoud. Onze buurlanden verdedigen onze belangen niet meer mee. Het Vlaamse verzet van de voorbije jaren leidde er enkel toe dat ons land zichzelf buitenspel zette en dat we reputatieschade opliepen bij onze buurlanden. Hopelijk komt er nu snel een intergewestelijk akkoord om die 55% te steunen en kunnen we weer mee met de kopgroep.
