Stijgend antibioticaverbruik in de veehouderij vraagt om een krachtige aanpak

Belgisch vee krijgt opnieuw meer antibiotica. Na een daling tussen 2007 en 2013 ging het gebruik vorig jaar met 1,1 procent omhoog. Dat toont niet alleen hoe slecht het met de gezondheid van de dieren gesteld is ook voor ons is het slecht nieuws.  De kritische groep antibiotica die een belangrijke impact op de volksgezondheid hebben, kende vorig jaar zelfs een toename van 3,2 procent. En dat terwijl er voor deze groep net gemikt wordt op een afbouw van 75 procent tegen 2020.

Slechte leerling

De Belgische veehouders gingen nochtans inzetten op rationeel antibioticagebruik, nadat bleek dat dat bij ons de laatste decennia opmerkelijk hoog was in vergelijking met andere landen. Streefdoel is om tegen 2020 het gebruik van de kritische groep antibiotica, die een grote invloed op de volksgezondheid hebben, met 75 procent af te bouwen. Andere antibiotica moeten met de helft afgebouwd worden.

In 2012 werd er nog 267 ton anti-microbiële middelen verkocht in ons land, of omgerekend 160 mg per kilogram dier. Dat maakte België nog steeds tot een van de slechtste leerlingen van de Europese klas. In 2014 ging er 3,2 procent méér antibiotica over de toonbank. Doordat tegelijkertijd de veestapel met 2,1 procent toenam, vertaalt zich dit in een relatief kleine toename van 1,1 procent van het antibioticagebruik per kilogram dier.  

Maar ook een kleine stijging is een verkeerde evolutie: zo gaan we nooit de beoogde mindering halen. Dit cijfer moet dan ook een aansporing zijn voor het opstellen van bindende doelstellingen om die ambitie waar te maken.

Ook belangrijk voor veehouders zelf

Verantwoord antibioticagebruik in de veeteelt is uiteraard in het belang van de dieren– en volksgezondheid, maar zeker ook voor de veehouders zelf. Niet alleen hun eigen gezondheid, maar ook hun reputatie en portefeuille lijdt eronder. Wetenschappers waarschuwden eind 2014 nog voor de economische en gezondheidseffecten van antibiotica-resistentie als er geen bijkomende acties ondernomen worden. De huidige trends voorspellen bovendien dat het wereldwijde verbruik van antibiotica in de veeteelt met maar liefst 67 procent zal stijgen tegen 2030.

Momenteel sterven reeds 50.000 mensen per jaar in Europa en de VS aan infecties door antibiotica-resistente bacteriën. In België raakt ruim 7 procent van de patiënten besmet met resistente infecties in ziekenhuizen, met 3.000 sterfgevallen per jaar. Resistente bacteriën zouden in 2050 wereldwijd verantwoordelijk zijn voor 10 miljoen extra doden per jaar, meer dan het huidige aantal sterfgevallen ten gevolge van kanker. Aangezien nagenoeg iedereen hierbij te winnen heeft, zou de overheid in dit dossier de eerdere veeleer vrijblijvende engagementen snel en versterkt moeten omzetten in een gepast wettelijk kader aangevuld met meer kennisontwikkeling -en verspreiding.

Naar een echte ommekeer

Om echt iets aan antibioticaresistentie in de veeteelt te doen, is allicht meer nodig dan enkel een daling van het verbruik per dier. Als de totale hoeveelheid antibiotica blijft toenemen door een verdere stijging van het aantal dieren, is het immers dweilen met de kraan open. Een echte ommekeer in verband met antibioticaresistentie zal er enkel komen als de veestapel afdoende daalt, andere landbouwsystemen meer voet aan de grond krijgen en de consument zijn voedselpatroon aanpast.

Bronnen

* AMCRA
* 2014. Antimicrobial Resistance: Tackling a crisis for the health and wealth of nations.
* 2015. Belgian Veterinary Surveillance of Antibacterial Consumption National consumption report 2014
* 2014. European Medicines Agency, European Surveillance of Veterinary Antimicrobial Consumption, 2014. 'Sales of veterinary antimicrobial agents in 26 EU/EEA countries in 2012'. (EMA/333921/2014).

Landbouw