De FOD Economie publiceerde recent een studie over de rol van gasvormige energiedragers in een klimaatneutraal België. De studie bespreekt uitvoerig de mogelijkheden en moeilijkheden om aardgas te vervangen door koolstofvrije alternatieven en dat is nuttig. Maar wat ontbreekt? Een kritische analyse over hoe het aardgasverbruik gereduceerd kan worden. Deze studie lijkt vooral de gassector na te praten.
In 2050 nog steeds gas, maar ander gas
Aardgas maakt nu een vierde uit van het primair energieverbruik van België. Volgens de studie zal dit dalen, zeker als brandstof voor gebouwenverwarming. Maar het zal niet echt verdwijnen, aardgas zou nog een rol blijven spelen in de elektriciteitsopwekking en in de industrie. Hoeveel is niet duidelijk: de aardgasconsumptie zou tegen 2050 met 70 à 95% dalen.
Maar aardgas is fossiel en daar is geen plaats meer voor in een koolstofvrij België. Biogas is een alternatief, maar heeft een beperkt potentieel. Waterstof, eventueel verder omgevormd tot synthetisch methaan, is een ander alternatief. Een groot deel ervan zal wel ingevoerd moeten worden omdat België allicht onvoldoende stroom op overschot zal hebben om de benodigde hoeveelheden groene waterstof te maken. Volgens de studie is in tussentijd ook zogenaamde ‘blauwe’ waterstof nodig: waterstof gevormd door het kraken van aardgas, waarbij de CO2 emissies afgevangen en opgeslagen worden.
En wat met de aardgasnetten in de straat die niet meer nodig zullen zijn: wie draait daarvoor op?
Gasknooppunt België?
België heeft volgens de studie belangrijke troeven. Het beschikt over een goed uitgebouwd aardgasnet dat goed verbonden is met de buurlanden. Daarnaast loopt het grootste waterstofnet van Europa door België en de Belgische havens. Met de LNG-terminal op kop, kunnen we een belangrijke Europese draaischijf worden voor waterstof.
Tot daar de analyse. En dat is best mager. De studie gaat niet verder in op hoe, waar en aan welk tempo de rol van aardgas beperkt kan worden. En wat met de aardgasnetten in de straat die niet meer nodig zullen zijn: wie draait daarvoor op? Een niet-beantwoorde vraag.
Ook is er geen aandacht voor een trapsgewijze toepassing van groene waterstof. De toepassing als grondstof moet vooraan staan en pas in tweede instantie kan het als energiedrager. En dan nog heeft het weinig zin om groene waterstof in te zetten in sectoren waar elektriciteit rechtstreeks ingezet kan worden, zoals bij gebouwenverwarming (warmtepomp) of transport (elektrische auto).