Terwijl de eerste genetisch gemanipuleerde aardappels vandaag worden geplant, stellen verschillende landbouw- , milieu- en burgerorganisaties (1) dat deze veldproeven onwenselijk en zinloos zijn.
De veldproef is zinloos omdat er al verschillende plaagresistente aardappelrassen bestaan zonder ggo’s. De veldproef is ook controversieel omdat de bevoegde ministers verschillende tegenargumenten van experts negeerden. De veldproef is een belangrijke stap naar de commerciële teelt van ggo-aardappelen. Deze commerciële teelt kan leiden tot onvoorspelbare milieu-effecten, vergroot de greep van multinationals op onze boeren, en draagt hoge kans om gangbare en biologische producten te besmetten.
De ggo-aardappelen zijn genetisch gemanipuleerd om resistent te zijn tegen de aardappelplaag (Phytophthora infestans). “Maar er bestaan vandaag al verschillende phytophthora-resistente aardappelrassen waar geen genetische manipulatie aan te pas kwam. Met klassieke plantveredeling bereiken we óók plaagresistente rassen, zoals de biologische rassen Toluca, Bionica, Sarpo Mira, en de multi-resistente aardappelrassen in ontwikkeling. Bovendien kan men deze aardappelziekte ook onderdrukken door agro-ecosysteemmaatregelen met inzet van verschillende variëteiten op één perceel. De gepatenteerde ggo-aardappelen van BASF zijn dus helemaal niet nodig”, observeert Esmeralda Borgo van Bioforum Vlaanderen. “In plaats van belastingsgeld te pompen in de ontwikkeling en promotie van ggo's waar de consument niet op zit te wachten, zou Vlaanderen beter de ontwikkeling van natuurlijke phytophthora-resistente aardappelen ondersteunen,” voegt Geert Gommers van Velt daar aan toe.
“De Europeanen willen veilig voedsel en duurzame landbouw. De Belgen zitten niet te wachten op een pak genetisch gemanipuleerde frieten. Van de Belgen wilt 65% géén ggo’s op hun bord (2). De druk van een handvol agrochemische multinationals is groot, want zij proberen de Europese markten te openen voor ggo-zaden,” zegt Jonas Hulsens van de campagne Duurzame Landbouw van Greenpeace. “Om boeren, consumenten en het milieu te beschermen, hebben verschillende EU-lidstaten de teelt van ggo's zelfs verboden.”
De Bioveiligheidsraad gaf wel een advies, maar de experts van de adviescommissie waren erg verdeeld. Drie experts gingen niet akkoord en waarschuwden voor de risico's van de veldproef. Ze wezen erop dat de ggo-aardappelen nog niet getest werden op toxiciteit, allergenen of andere schadelijke effecten en dat ze genen bevatten die resistentie verlenen tegen belangrijke antibiotica. De risico’s zijn nog onduidelijk, dus wanneer de veldproef aanleiding zou geven tot de verspreiding van ggo-aardappelen, weten we eigenlijk niet wat de gevolgen zullen zijn (3) (4).
“Het is ongehoord dat de ministers de waarschuwingen van de experts in de wind slaan en de bevolking en het milieu blootstellen aan nutteloze risico's. Ministers moeten zorgen voor volksgezondheid en consumenten beschermen door het zogenaamde voorzorgsbeginsel. Als je de risico’s niet goed kunt inschatten, dan begin je ook niet aan een proef”, stellen de organisaties. “Toch proberen multinationals zoals BASF hardnekkig ggo's op ons menu te krijgen. En merkwaardig genoeg krijgen ze daarbij het fiat van de Belgische overheid.” Meer dan 1500 burgers, waaronder een 50-tal buurtbewoners, dienden bezwaar in tegen het experiment. De Bioveiligheidsraad formuleerde hierop wel antwoorden, maar de ministers hebben aan de bezwaren van de burgers uiteindelijk geen gehoor gegeven (5).
Noten:
(1) namens Greenpeace Belgium, BioForum Vlaanderen, Bond Beter Leefmilieu, Velt, Wervel, Vredeseilanden, Landwijzer
(2) Zie Eurobarometer EB73.1, factsheet voor België: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_fact_be_en.pdf
(3) Zie voor de adviezen: http://www.bio-council.be/docs/Advice_BAC_B_BE_10_V1.pdf en http://www.bio-council.be/docs/Advice_BAC_B_BE_10_V2.pdf
(4) Persbericht Experts verdeeld over ggo-aardappelproef
http://www.greenpeace.org/belgium/nl/pers/persberichten/Experts-verdeel…
(5) Zie voor de verslagen van de publieksraadpleging: http://www.health.belgium.be/filestore/19067867/Rapport Consultation du public_B-BE-10-V1_NL_Final.pdf en http://www.health.belgium.be/filestore/19067868/Rapport Consultation du public_B-BE-10-V2_NL_Final.pdf