Autodelen zit stevig in de lift: het afgelopen jaar kwamen er in Vlaanderen 33% actieve gebruikers bij. Voor het eerst brengt Autodelen.net de positieve impact gedetailleerd in beeld: per deelwagen verdwijnen tot 10 privéauto’s van de straat, er komen voetbalvelden aan publieke ruimte vrij en er springen meer mensen op de fiets. Elke deelwagen draagt bij, maar het ene type deelsysteem is het andere niet.
Vlaanderen telt ondertussen al bijna 68.000 actieve autodelers en we mogen hen serieus dankbaar zijn. Per deelwagen halen ze zo’n 3 tot 10 privéwagens van de baan. Dat betekent veel extra ruimte voor brede voet- en fietspaden, speeltuinen en extra groen.
De Vlaamse deelwagens (roundtrip en particuliere deelsystemen) zorgen voor bijna 18.000 privéwagens minder, samen goed voor een oppervlakte van bijna 32 voetbalvelden. Ze bestrijken momenteel slechts 0,07% van de totale vloot, maar besparen wel al 2% van de publieke parkeerplaatsen uit. Beeld je eens in hoe je straat er zou uitzien moest iedereen gaan autodelen.
Autodelen doet fietsen
Nog een belangrijk voordeel: autodelen geeft duurzame verplaatsingen een boost. Zo geeft 35% van de bevraagde autodelers aan dat ze sinds het autodelen (veel) minder vaak de wagen nemen. 31% zegt (veel) vaker op de fiets te springen. Bovendien zijn de deelwagens elektrisch kampioen. Eén op vier van de Vlaamse deelwagens rijdt op batterij, dat is mijlenver boven het vlootgemiddelde (1,9%).
Opvallend is dat de positieve impact sterk afhangt van het type deelsysteem. Het zijn vooral de roundtrip deelsystemen - waarbij je de deelwagen na gebruik terug op dezelfde locatie of zone achterlaat - die blijken aan te zetten tot autominderen. Bij particulier kostendelend autodelen - waarbij je de privéwagen uit een ander huishouden mee gaat gebruiken - gaat zo’n 30% van de gebruikers de wagen net meer gebruiken. Niet onlogisch, want dat profiel gebruikers krijgt vaak net via het autodelen voor het eerst toegang tot een wagen. Tegelijkertijd is het particulier autodelen het systeem dat het sterkst aanzet tot fietsen (36% zegt vaker te fietsen) en zijn het de autodelers met het laagste wagenbezit (0,36 per huishouden).
Bij free floating systemen lijkt de shift naar meer duurzame verplaatsingen dan weer het kleinst. Dit type deelsysteem, waarbij je de wagen op een andere plaats mag achterlaten, wordt dan ook vaker gebruikt voor kortere ritten (gemiddeld 20 km) binnen een stad. Waar slechts een kleine groep particuliere en roundtrip autodelers minder vaak gaat fietsen (4-6%), ligt dat aandeel bij de bevraagde free floating delers op 19%. Een gelijkaardig fenomeen zien we bij openbaar vervoer: één derde van de free floating delers zou sinds het autodelen minder vaak de tram, bus of metro nemen. De resultaten voor free floating zijn wel slechts indicatief door de beperkte steekproefgrootte en het feit dat maar één free floating aanbieder aan het onderzoek meewerkte.
Op weg naar het nieuwe normaal
Vlaanderen telt al bijna 68.000 actieve autodelers, dat is 1,5% van de rijbewijshouders. Ze tonen dat autodelen comfortabel is, maken straat en stad een stuk leefbaarder en dragen bij aan de modal shift. Nu de positieve impact van het autodelen zwart op wit staat en autodelen steeds populairder wordt, is het tijd voor een katalysator effect.
Dat kan onder meer via een BTW-verlaging voor autodelen, die helaas nog niet op de fiscale hervormingsradar van minister Van Peteghem lijkt te staan. Nochtans werd deze maatregel recent gestemd in de kamer als onderdeel van de resolutie ter stimulering van gedeelde mobiliteit. Verder vormt de update van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan een ideaal moment om duidelijke ambities naar het totale aantal deelwagens, -gebruikers, elektrificatie en spreiding (met aandacht voor de niet-stedelijke gebieden) vast te leggen. Via een tijdelijke afnamegarantie door lokale overheden in landelijke gemeentes, kunnen elektrische deelsystemen ook daar van de grond komen. Daarvoor zijn ook middelen beschikbaar via het Lokaal Energie- en Klimaatpact.
Als ook de randvoorwaarden zoals een gunstig parkeerbeleid voor roundtrip autodelen - tegengesteld aan de recente move in Antwerpen - nog goed zitten, breekt het jaarrapport van Autodelen.net volgend jaar opnieuw records.
