Je kon er in de aanloop van de klimaattop niet naast kijken. Sociale media, kranten en reclamepanelen wilden het ons via een ‘objectieve’ campagne laten geloven: kernenergie is nodig om het klimaatprobleem aan te pakken. Niet dus, integendeel. De grote vertragingen bij de bouw van kernreactoren en de astronomische kostprijzen maken dat kernenenergie nauwelijks een rol van betekenis kan spelen in de energievoorziening van de toekomst. Bovendien matcht kernenergie niet met hernieuwbare energie.
1 kerncentrale = 8 miljard euro
Het aandeel kernenergie in de wereldwijde elektriciteitsmix daalt jaar na jaar. In 2004 produceerde kernenergie bijna 18% van de elektriciteit. In 2014 was elektriciteit uit kernenergie goed voor amper 11%. Hoog tijd voor een pr-stunt, dacht de nucleaire sector. Munitie vonden ze in het Parijsakkoord van december: kernenergie moet dé oplossing voor het klimaatprobleem worden.
Prominente klimaatwetenschappers draven op om dat pleidooi kracht bij te zetten. Zoals James Hansen, die stelt dat we het met hernieuwbare energie niet redden. Nucleair hebben we nodig, en niet zo’n beetje ook: jaarlijks moeten er 115 nieuwe kerncentrales komen, en dat 35 jaar lang. Tijd voor een reality check.
Te laat en te weinig
In 2014 startte wereldwijd de bouw van 3 kerncentrales. En een grote versnelling in de bouw van kerncentrales zit er niet aan te komen. Want in tegenstelling tot hernieuwbare energie, die jaar na jaar goedkoper wordt, blijven de kosten van kernenergie stijgen. De nieuwe kerncentrale in Finland zal meer dan 8 miljard euro kosten. Aanzienlijk meer dan de oorspronkelijk ingeschatte 5 miljard. De kostprijs van de kernreactor in opbouw in het Franse Flamanville werd geschat op 3 miljard euro, vandaag spreekt men al over een kost van 10,5 miljard euro. Zonder overheidssteun dus geen nieuwe kerncentrales. Voor de bouw van een nieuwe kerncentrale in Engeland zal de Britse consument miljarden mogen ophoesten.
Kernenergie is de enige energietechnologie die in de loop der jaren duurder in plaats van goedkoper werd, ze heeft een ‘negatieve leercurve’ zoals de grafiek illustreert.
Gemiddelde en minimum- en maximumbouwkost voor een kernreactor voor het jaar van de oplevering voor de VS en Frankrijk, tegenover de cumulatieve afgewerkte capaciteit (bron: climateprogress)
De bouw van kerncentrales gaat ook enorm traag. Door het complexe bouwproces en de hoge veiligheidsvereisten duurt het het jaren vooraleer een kerncentrale effectief stroom kan produceren. De bouwtijd van een kerncentrale bedraagt al gauw tien jaar. Sommige projecten slepen zo lang aan dat ze na 30 jaar nog steeds in de steigers staan.
Met het bouwen van de nieuwe kernreactor in Finland begon men in 2003, bedoeling was dat deze stroom zou produceren vanaf 2009. Ondertussen rekenen de Finnen niet op elektriciteitsproductie vóór 2018. Ook de kernreactor in het Franse Flamanville zal geen elektriciteit leveren voor die datum. Het klimaat kan zo lang niet wachten op emissiereducties.
Baseload betekent blokkering
Bovendien matcht kernenergie niet met wat we écht nodig hebben: hernieuwbare energie. Die energievorm omvat geen kernafval of enorme veiligheidsrisico’s, maar kost ook jaar na jaar minder geld. Zonne-energie kan vandaag al op veel plaatsen zonder subsidies.
Bovendien blokkeert kernenergie de verdere groei van hernieuwbare energie. Kerncentrales zijn zeer onflexibel en krijgen daardoor voorrang op andere energiebronnen om de constante vraag naar elektriciteit te dekken. Wanneer hernieuwbare energie op kruissnelheid komt, denk bijvoorbeeld aan offshore windenergie, dreigt er geen plaats te zijn voor deze stroom op het net omdat dit “bezet” wordt door kernenergie.
Kortom, kernenergie is te gevaarlijk, te duur, te traag en te onflexibel om een plek te verdienen in onze energie van de toekomst. En dat zijn niet de enige redenen waarom kernenergie het klimaat niet gaat redden.