Begin juli ontvouwde de regering Di Rupo I met veel trots haar uitrustingsplan, dat België in staat moet stellen de kerncentrales stapsgewijs te sluiten zonder dat het licht uitgaat. De mogelijkheid om energie te besparen, bleven daarbij opvallend buiten beeld.
Sindsdien is er veel water door de Schelde gevloeid. Duizenden scheurtjes dwongen om kernreactoren in Doelen in Tihange stil te leggen tot na de winter. Dit maakt het debat over de bevoorradingszekerheid plots zeer actueel. Hoewel onze regeringsleiders garandeerden dat het licht ook deze winter niet zal uitgaan, haalde netbeheerder Elia zijn noodplan van onder het stof. Door minder te strijken en te wassen tussen zes en acht uur ’s avonds, wil Elia problemen met onze elektriciteitsvoorziening voorkomen. Stoppen met wassen en plassen ten dienste van het vaderland dus!
Gelukkig keek staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet de afgelopen week iets verder vooruit. Voor het eerst wees hij op het belang van meer structurele energiebesparingen en wil hij met sensibilisatiecampagnes wijzen op de mogelijkheden ervan. Door ons energieverbruik structureel te verlagen, kan het licht bij iedereen blijven branden zonder dat onze verouderde kerncentrales nodig zijn. Het garandeert dat we kunnen blijven strijken wanneer we willen én het zorgt bovendien voor een lagere energiefactuur. Dat we daarmee ook het klimaat een handje toesteken is mooi meegenomen.
Bond Beter Leefmilieu heeft al jaren ervaring met sensibilisatiecampagnes rond energiegebruik en wijst op het succes ervan. Tijdens de voorbije editie van onze campagne ‘Energiejacht’ in de jaargang 2011- 2012, die Bond Beter Leefmilieu samen met een aantal provincies voert, slaagden de 5.000 deelnemers er in om tijdens het stookseizoen gemiddeld meer dan 10% energie te besparen. Omgerekend in euro betekende dat een besparing van 140 euro per gezin per jaar. Heel tastbare resultaten dus. Daarbij moesten deze energiejagers niet eens aan comfort inboeten: het volstond om op een verstandige manier met energie om te springen, kleine energietips toe te passen en hun verbruik op de voet te volgen via een voor iedereen gratis toegankelijke website. Beeld je maar eens in welke impact deze campagne zou kunnen hebben als onze staatssecretaris voor Energie ze op veel grotere, op nationale schaal uitrolt. Niet alleen het land vaart wel bij minder energieverbruik, tegelijk zien de burgers hun energiefactuur dalen.
Bond Beter Leefmilieu is alvast bereid haar schouders mee zetten onder de verdere initiatieven die de staatssecretaris in dit verband wil nemen.
Meer nodig dan sensibiliseren
Maar de staatssecretaris mag het niet te houden bij sensibiliseringscampagnes.In vergelijking met onze buurlanden scoort ons land bijzonder slecht op het vlak van energieverbruik. Uit onderzoeken blijkt dat zowel onze gebouwen, onze industrie als de transportsector structureel meer energie verbruiken dan onze buurlanden. Toch tonen talrijke goede voorbeelden aan dat het anders kan. De technieken om huizen tot 75% minder energie te laten verbruiken zijn voorhanden. Ook de industrie en dienstensector hebben een gigantisch potentieel. Zo bespaarde Delhaize 60% elektriciteit door haar verlichting te vervangen en de brouwerij van Chimay zag zijn energieverbruik op een paar jaar tijd met 50% dalen door de vervanging van een aantal oude installaties. Een beleid om dergelijke goede voorbeelden structureel te verankeren, blijft tot op vandaag uit.
Daadkracht en ambitie
Daarbij heeft het geen zin om de hete bevoegdheidsaardappel naar elkaar door te schuiven. Ons land heeft nood aan ministers van energie die samen aan de kar trekken van een daadkrachtig en ambitieus energiebesparingsbeleid. En op dat vlak blijven we op onze honger zitten.
Het smaakt met name bijzonder wrang dat de fiscale gunstmaatregelen voor energiebesparing zoals de isolatiepremies door de federale regering zonder blikken of blozen werden afgeschaft. Die maatregelen zouden ons energieverbruik en onze energiefactuur drastisch kunnen doen dalen. Willen onze beleidsmakers geloofwaardig zijn, dan moeten ze dringend een tandje bijsteken en verder gaan dan ons aanmoedigen om de standbyknop van ons tv-toestel uit te schakelen.