Foto Chuttersnap

Zonder klimaatengagement geen handelsakkoord met EU

Foto Chuttersnap

De Europese Unie heeft deze week voor het eerst expliciet de toegang tot haar markt verbonden aan het klimaatengagement van niet-EU-landen. De Europese Commissaris voor Handel Cecilia Malmström stelde dat landen die het klimaatakkoord van Parijs niet onderschrijven, geen kans maken op een handelsakkoord met de EU. Die positie zal het internationaal klimaatbeleid versterken.

Grootste economie ter wereld

De Europese economie is met een bbp van 14,6 biljoen euro de grootste ter wereld, groter dan die van de VS. De EU is wereldwijd ook een van de drie grootste spelers in de internationale handel, naast de VS en China. In 2014 was de export van goederen uit de EU goed voor zo'n 15% van de export wereldwijd. Ook liefst 14,8% van de wereldwijd geïmporteerde goederen werd geïmporteerd in de EU. De import en export uit de VS en China hebben ongeveer hetzelfde aandeel in de wereldwijde handel.

Klimaat niet meer te negeren in handelsakkoorden

De trend om het handelsbeleid en het duurzaamheidsbeleid beter te integreren, is al even ingezet. Dat kwam onder meer door de felle kritiek vanuit het maatschappelijk middenveld op handelsbesprekingen die sociale en milieucriteria op de achtergrond plaatsten. Deze week werd het engagement heel tastbaar door enkele uitspraken van toppolitici. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault liet weten dat de VS niet moeten rekenen op een nieuw handelsakkoord met de EU (TTIP), als het land het klimaatakkoord van Parijs verlaat. Ook de Europese commissaris van Handel Cecilia Malmström verduidelijkte dat het stuk over duurzaamheid in handelsakkoorden voortaan steeds een verwijzing naar het klimaatakkoord van Parijs bevat.

Verleiding temperen

Tot nu toe hebben enkel de VS hun terugtrekking uit het klimaatakkoord van Parijs aangekondigd. Maar ook andere landen, zoals Turkije, hebben hun engagement voor Parijs al eens in vraag gesteld. Als de toegang tot de grootste markt ter wereld stap voor stap afhankelijker wordt van een engagement binnen het internationaal klimaatakkoord, kan dat de verleiding voor landen om uit dat akkoord te stappen, temperen. Het klimaatakkoord van Parijs bevat zelf geen sanctiemechanismen, maar op deze manier versterkt de EU het clubgevoel binnen het akkoord.

Directe gevolgen beperkt

De onmiddellijke gevolgen zijn eerder beperkt: de handelsbesprekingen tussen de EU en de VS zitten al sinds de verkiezing van president Trump in het slop. Pogingen vanuit de VS om bilaterale handelsverdragen af te sluiten met Europese landen, stuiten vooralsnog op een njet vanuit die landen. Meer recent uitte Trump bedreigingen aan het adres van Europa. “Europa is erg, erg oneerlijk geweest tegenover de Verenigde Staten. En ik denk dat dat heel erg in haar nadeel zal uitdraaien”, zei hij in Davos over de handelsbetrekkingen tussen beide blokken. Europa van haar zijde werkt aan een nieuw akkoord met Zuid-Amerika, na de overeenkomsten met Canada en Japan.

Klimaatbeleid

Meer over Klimaatbeleid