Greenpeace kreeg het voor elkaar om de onderhandelingsdocumenten rond TTIP openbaar te maken. Volgens Eurocommissaris voor Handel Cecilia Malmström is er sprake van ‘een storm in een glas water’ en haar voorganger Karel de Gucht stelt dat het ‘slechts’ om werkdocumenten gaat. Onze mening? De documenten bewijzen nog maar eens dat de stekker uit TTIP moet.
Uit de documenten blijkt volgens Greenpeace dat er vier grote milieuproblemen naar voren komen in de documenten:
- Een 70-jaar oude WTO-regel die landen toestaat handel te reguleren om het welzijn van mensen, dieren en planten te beschermen, komt niet voor in de teksten;
- Nergens in de tekst staat hoe klimaatopwarming moet worden tegengegaan. Sterker nog: het akkoord zou het onmogelijk maken om CO2-intensieve brandstoffen zoals teerzand te reguleren;
- Nergens vinden we een verdediging van het voor Europa belangrijke voorzorgsprincipe. De VS vragen om een risicogebaseerde aanpak voor gevaarlijke stoffen. Hiervoor gelden door de industrie gefinancierde onderzoeken vaak als maatstaf. Voor sommige stoffen, zoals hormoonverstorende stoffen, weten we bovendien dat deze aanpak per definitie tekortschiet;
- Als uitsmijter stellen de VS diepgaande ‘regulatory cooperation’ voor. Dat klinkt goed, wie er immers niet tegen samenwerking? Maar het zou betekenen dat zowel de VS als belanghebbende bedrijven sturend kunnen optreden bij wetsvoorstellen voordat zelfs de Europese of nationale parlementen worden geraadpleegd: een ernstige aanslag op de democratie ten gunste van multinationals.
Commissie komt beloftes niet na
Cecilia Malmström maar ook de Nederlandse minister Lilianne Ploumen herhalen dat TTIP onze sterke normen voor milieu en gezondheid niet zal ondermijnen. Bovendien zouden bovenstaande onthullingen enkel nog maar standpunten zijn, geen uitkomsten.
Kortom, er ligt inderdaad nog geen akkoord op tafel. Maar wat betekent het dat er überhaupt onderhandeld wordt over de aanpak van chemische stoffen en over ‘regulatory cooperation’? En ook dat de aanpak van het klimaat geen weerklank vindt in de onderhandelingen, is zeker niet zonder implicaties.
De Europese Commissie kan dan wel zeggen dat onze normen op het vlak van milieu en gezondheid niet ter discussie staan, maar daar denken ze aan de andere kant van de oceaan overduidelijk anders over. Concrete voorbeelden rond bijvoorbeeld teerzand en pesticiden wijzen uit dat de Commissie wel degelijk water bij de wijn doet.
De VS hebben een bijzonder idee over wat ‘regelgevende samenwerking’ wil zeggen, namelijk: meer macht voor bedrijven en minder macht voor volksvertegenwoordigers. Als het aan de VS ligt, worden alle maatregelen gepland op nationaal of Europees niveau in de toekomst eerst overlegd met belanghebbende bedrijven, en uiteraard met de VS zelf. De facto is dat een enorme rem op ieder initiatief dat goed is voor mens en milieu. Want ja, chemische stoffen verbieden in producten of de luchtkwaliteit verbeteren, betekent ook dat er beperkingen zijn voor bedrijven. Dat is logisch.
Verkeerde prioriteiten
De Europese Commissie onderhandelt over de verkeerde zaken. Nu is het al langer bekend dat het verantwoordelijke Europese ministerie van Handel (de ‘DG-Trade’) weinig kaas heeft gegeten van voedselveiligheid, productveiligheid of milieubescherming.
Maar hoe valt TTIP überhaupt te rijmen met Europese initiatieven zoals het Circular Economy Package (CEP) of het klimaatakkoord van Parijs? CEP moet leiden tot hogere productnormen op het vlak van grondstoffenefficiëntie. Van het klimaatakkoord weten we dat de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot 1,5 °C. TTIP zal die doelstellingen veel moeilijker maken.
Het wordt tijd dat de Vlaamse en federale regeringen zich kanten tegen dit ondemocratische handelsverdrag, waarmee ze in feite ook onze eigen parlementen sterk verzwakken.