Bocholt gaat zand winnen en dat zullen de bomen geweten hebben: meer dan 100 hectare waardevol bos moet eraan geloven. Het gemeentebestuur mocht zelf het ruimtelijk uitvoeringsplan opmaken voor de nieuwe zandwinning. Een gevaarlijk precedent: volgens een nieuw decreet mag enkel de Vlaamse regering zelf nog beslissen of grote zonevreemde bossen tegen de grond gaan, aangezien zij verder af staat van lokale belangen. Nu kunnen andere gemeentebesturen net als Bocholt een delegatie vragen om via een RUP zelf zonevreemde bossen te kappen.
Lastige beslissingen doorschuiven
De plannen voor de zandwinning op de terreinen van de voormalige PRB-munitiefabriek in Kaulille gaan al een hele tijd mee. In april 2014 besliste de uittredende Vlaamse regering, vlak voor de verkiezingen van mei, om te starten met een ruimtelijk uitvoeringsplan dat de zone zou omzetten naar een ontginningsgebied voor zand. In 2016 begonnen ze vervolgens een milieueffectenrapport op te maken. Dat had moeten uitmonden in een Vlaams ruimtelijk plan voor de ontginning en de nabestemming.
Het probleem: de PRB-bossen liggen volgens het gewestplan in industriegebied en zijn dus zonevreemd, maar biologisch wel erg waardevol. Dat geldt voor duizenden hectaren Vlaamse bossen: die liggen niet in een groene bestemming op het gewestplan, maar wel in woongebied of industriezone. Als de eigenaars van die gronden een vergunning krijgen en voor compensatie zorgen, mogen ze die bossen kappen.
Bossen zijn schaars in Vlaanderen. Om de weinige die er zijn beter te beschermen, kwam de Vlaamse regering in 2017 met de fameuze boskaart: de bossen op deze kaart zouden niet meer gekapt kunnen worden, ongeacht hun bestemming. Dat moet duizenden hectaren zonevreemde bossen beter beschermen. Op basis van de oppervlakte van een bos, de biologische waarde en de ouderdom, werd de ‘toplaag’ van zonevreemde bossen op de kaart gezet. En daar horen deze bossen in Kaulille ook bij.
Laatste wapens uit handen
Eigenaars zagen hun gronden in waarde dalen en protesteerden. De regering trok de boskaart snel weer in en besliste vorige zomer om een nieuwe regeling in te voeren. In plaats van de boskaart worden de criteria om een vergunning tot ontbossing te krijgen verstrengd: voor de meest waardevolle bossen, zoals dat in Bocholt, moet voortaan rechtstreeks toestemming gevraagd worden bij de regering.
Door opmerkingen van de Raad van State raakte dat decreet echter nog niet goedgekeurd. Het wordt doorgeschoven naar de volgende regering. Maar door nu die bevoegdheid opnieuw te delegeren aan een gemeentebestuur, geeft de regering haar laatste wapens uit handen. En zullen ook andere gemeentebesturen op verkeerde ideeën worden gebracht. Een gevaarlijk precedent dus.
