In Vlaanderen komen jaarlijks 1,2 miljard PET-flessen op de markt.

Foto CC Bo Eide

Een miljoen plastic flesjes per minuut: waarom statiegeld een noodzaak is, ook bij ons

In Vlaanderen komen jaarlijks 1,2 miljard PET-flessen op de markt.

Foto CC Bo Eide

In 2016 werden wereldwijd meer dan 480 miljard plastic flesjes verkocht. Als je ze op elkaar zou leggen, kom je halverwege de zon. Die cijfers bracht The Guardian vorige week. Slechts 7 procent daarvan wordt gerecycleerd tot nieuwe flessen. Vlaanderen doet het beter, maar ook hier missen we nog een sluitend inzamelsysteem. De oplossing is nochtans simpel: statiegeld.

Plastic op ons bord

Vervuiling door plastics is een van de grootste milieu-uitdagingen. Dat bleek vorige week nog maar eens uit een artikel in The Guardian. Elke minuut worden er wereldwijd niet minder dan een miljoen plastic flessen verkocht en dat aantal neemt alleen maar toe. Meer dan de helft belandt na gebruik in het milieu. Slechts 7 procent wordt daadwerkelijk gerecycleerd tot nieuwe flessen.

De gevolgen zijn bekend: elke week zien we wel foto’s van aangespoelde walvissen met een maag vol plastics verschijnen. Ook de vis- en zeevruchtenliefhebbers onder ons krijgen jaarlijks 11.000 stukjes microplastic binnen. Overal waar je in Vlaanderen komt, in elke wijk, in elk natuurgebied, zie je plastic flesjes en blikjes rondslingeren. We verzuipen letterlijk in de plastics. Bovendien lopen we kansen mis om op een verantwoorde manier met onze grondstoffen om te gaan.

100% gerecycleerde PET = haalbare kaart

Een circulaire productie van plastics biedt de oplossing. In zo’n systeem worden PET-flessen na gebruik doeltreffend ingezameld, hergebruikt en gerecycleerd. De meeste flessen bestaan uit goed recycleerbaar polyethyleentereftalaat (PET). Het is technisch dus perfect mogelijk om PET-flessen uit 100 procent gerecycleerd plastic te maken. Dit verbruikt overigens ook 75 procent minder energie dan de productie van PET-flessen uit natuurlijke grondstoffen.

Om dit te doen werken, hebben we nood aan een doeltreffend inzamelsysteem en goodwill bij de producenten om de gerecycleerde flessen ook effectief te gebruiken. En daar knelt het schoentje.

De oplossing: statiegeld

In Vlaanderen komen jaarlijks 1,2 miljard PET-flessen op de markt. Uit sorteeranalyses van de OVAM blijkt dat slechts twee op drie flessen na gebruik in de blauwe zak belanden, samen met metalen verpakkingen en drankkartons. Voor een doeltreffende recyclage moet dit percentage de hoogte in en hebben we een zuivere stroom aan gebruikte PET-flessen nodig. 

Een statiegeldsysteem voor plastic flessen biedt de oplossing. Bij een statiegeldsysteem brengen mensen hun lege flessen naar de supermarkt en krijgen ze er een vergoeding voor in de plaats. Dat gebeurt nu al met glazen flesjes. Dit systeem levert de perfect zuivere PET-grondstof op om 100 procent gerecycleerde plastic flessen te maken.

Alternatieven voor de blauwe zak

Minister Schauvliege bestudeert momenteel de alternatieven voor de blauwe zak. Het contract met Fost Plus loopt eind 2018 af. Dit is hét moment om nieuwe politieke keuzes te maken en iets aan de miljardenstroom aan plastic flessen te doen. Er is een heldere oplossing: zorg ervoor dat andere plastics ook welkom zijn in de blauwe (of paarse) zak én voer statiegeld in voor flesjes en blikjes. Zo worden meer plastics op de best mogelijke manier gerecycleerd, wordt de drankindustrie mee verantwoordelijk voor de miljoenen wegwerpverpakkingen die ze produceert en daalt het zwerfvuil met 40 procent.

Kortom, de technieken zijn beschikbaar en de oplossingen liggen voor het grijpen. Ook in Vlaanderen kunnen en moeten we het beter doen. Minister Schauvliege, waar wacht u nog op?

Plastics Statiegeld

Meer over Plastics, Statiegeld